Trong kho tàng âm nhạc dân gian Việt Nam, Xẩm là loại hình nghệ thuật giàu tính nhân văn, và sở hữu nhiều giá trị độc đáo cả về nôi dung lẫn nghệ thuật. Tuy nhiên với sự phát triển của xã hội hiện đại cùng với những khó khăn, thách thức riêng đã khiến Xẩm đang đứng trước nguy cơ mai một. Việc tiếp tục gìn giữ và bảo tồn nghệ thuật hát Xẩm là điều mà các nghệ nhân và những người yêu Xẩm đều đang trăn trở.
CLB hát Xẩm Hà Thị Cầu tại xã Yên Phong, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình từ lâu đã là địa điểm quen thuộc với những người yêu Xẩm tại địa phương. Ngôi nhà này cũng chính là nơi ở của cố nghệ nhân Hà Thị Cầu, giờ đây trở thành không gian để các thế hệ sau này tiếp tục gìn giữ những chiếu Xẩm, tiếp nối mạch nguồn di sản của dân tộc.
Trong không gian đơn sơ, mộc mạc, những tiếng trống, nhịp phách, câu hát Xẩm vẫn vang lên mỗi ngày. Người già dạy cho trẻ nhỏ, các chị lớn lại chỉ dạy cho những em bé hơn.
Mong muốn gìn giữ bảo tồn nghệ thuật hát Xẩm của dân tộc không chỉ đến từ các nghệ nhân, mà còn là kỳ vọng của chính những người làm công tác văn hóa tại địa phương
Mới đây, liên hoan hát Xẩm Ninh Bình mở rộng 2023 cũng đã thu hút được rất nhiều nghệ nhân trẻ tham dự, đây là một tín hiệu vui, giúp những người yêu Xẩm kỳ vọng vào một tương lai lạc quan hơn đối với bộ môn nghệ thuật này.
Việc thành lập những CLB truyền dạy hát Xẩm hay tổ chức sân chơi cho những nghệ nhân có dịp giao lưu học hỏi lẫn nhau đã phần nào đưa Xẩm quay trở lại với đời sống hôm nay. Tuy nhiên vẫn còn đó nhiều thách thức và khó khăn.
Trên hành trình bảo tồn nghệ thuật hát Xẩm của dân tộc tuy sẽ còn nhiều thách thức và khó khăn nhưng chúng ta vẫn hi vọng rằng Xẩm rồi sẽ lại hồi sinh mạnh mẽ trong đời sống hôm nay.
