Trong bối cảnh 2 khu xử lý rác thải chính là Nam Sơn và Xuân Sơn từ lâu đã rơi vào tình trạng quá tải, gây tác động tiêu cực cho môi trường. Hà Nội đã cấp phép đầu tư đối với nhiều dự án đốt rác công nghệ cao tầm cỡ hàng nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, hầu hết các dự án này đều nhiều lần chậm tiến độ, có dự án khởi công xây dựng cách đây hơn 10 năm nhưng hiện vẫn bỏ hoang.
Nhà máy xử lý rác thải nhiệt phân plasma Đông Anh, xã Việt Hùng, huyện Đông Anh, Hà Nội. Được khởi công từ tháng 12/2011 với tổng mức đầu tư trên 768 tỷ đồng. Công suất thiết kế xử lý 500 tấn rác mỗi ngày, nhà máy được kỳ vọng sẽ xử lý rác thải công nghiệp, y tế và khoảng 100 tấn rác thải sinh hoạt mỗi ngày, qua đó giảm tải cho bãi rác Nam Sơn. Tuy vậy, đến nay sau 11 năm cùng 3 lần điều chỉnh tiến độ, nhà máy vẫn chưa đi vào hoạt động.
TS. DOÃN HÀ THẴNG, Tiến sỹ Vật lý Plasma: “Không chỉ riêng Hà Nội đối mặt với những vấn đề này, có những nơi khi đào bãi rác nên hàng trăm năm không phân hủy, và nếu áp dụng công nghệ, chúng ta có thể biến chất thải rắn thành chất thải khí, mục đích là thu nhỏ rác thải lại, và khiến chúng ít có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.”
Nhà máy Điện rác Sóc Sơn công suất xử lý rác 4.000 tấn/ngày - đêm là dự án đốt rác (rác thải không phân loại) phát điện được triển khai đầu tiên tại Hà Nội. Khởi công năm 2018, theo kế hoạch đưa vào vận hành cuối năm 2019, nhưng dự án đã 2 lần điều chỉnh tiến độ đến tháng đến nay, mới được chốt thời điểm vận hành chính thức, sau khi sức ép quá tải từ các hố chôn lấp rác thải đang thúc ép Hà Nội mỗi năm.
Ông MAI TRỌNG THÁI, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội: “Thành phố đã rất quyết liệt triển khai tháo gỡ khó khăn, lập đoàn công tác của Hội đồng nhân dân Thành phố đôn đốc tiến độ. Ngày 6/5/2022, lò đốt rác số 3 của Nhà máy đã đi vào vận hành thử. Mặc dù cả 5 lò đã hoàn thiện các hạng mục chính, đủ điều kiện vận hành, tiếp nhận rác từ Hà Nội nhưng đang chờ thủ tục của Bộ Công Thương và EVN để hòa vào lưới điện quốc gia.”
Dự kiến từ ngày 15/7 tới đây, Nhà máy điện rác Sóc Sơn, huyện Sóc Sơn, Hà Nội do Công ty Cổ phần Môi trường năng lượng Thiên Ý, Tổng thầu MCC là đơn vị thực hiện sẽ được chính thức vận hành. Tuy nhiên, cho đến khi được chạy 100% công suất thiết kế, vẫn còn khó khăn trong khâu hoàn thiện thủ tục của dự án.
Ông LÝ ÁI QUÂN, Phó TGĐ Thường trực Công ty Cổ phần Năng lượng Môi trường Thiên Ý Hà Nội: “Có quá nhiều các thủ tục hành chính cần hoàn thiện, và đến nay, chúng tôi đang chờ được cấp phép để đấu nối lưới điện quốc gia.”
Còn dự án Nhà máy điện rác Seraphin công suất 1.500 tấn/ngày của Công ty Cổ phần Công nghệ môi trường xanh Seraphin, thuộc tập đoàn Amaccao, khởi công từ cuối tháng 3.2022, với mục tiêu giảm áp lực xử lý rác cho bãi rác Xuân Sơn, hiện đang quả tải. Tuy nhiên theo ghi nhận hiện vẫn đang chỉ là bãi đất trống.
Ngày nào các dự án hàng trăm, hàng nghìn tỉ đồng còn chưa hoạt động, nước rỉ rác, khói khí độc từ các nhà máy đốt rác vẫn đang là nỗi ám ảnh như trường hợp bà con thôn Hiệu Lực, xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì.
