Trách nhiệm và giải pháp ngăn chặn tình trạng lợi dụng việc trả giá trong các phiên đấu giá đất với mức giá vượt xa giá trị của thị trường để đẩy giá đất các khu vực lân cận lên cao nhằm mục đích trục lợi cá nhân là một trong những vấn đề nóng được chọn để chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường trong phiên họp thứ 9 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chiều ngày 16/3.
Do những bất cập về pháp luật, trên thực tế đã xảy ra một số trường hợp nhà đầu tư lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để thiết lập mặt bằng giá đất “ảo” nhằm mục đích đầu cơ, trục lợi bất chính hoặc “thổi vống” giá trị tài sản là bất động sản, nhất là tài sản thế chấp ngân hàng để được vay thêm vốn, “rút ruột” ngân hàng. Thậm chí để tăng giá trị trái phiếu hoặc làm tăng giá trị cổ phiếu trên sàn chứng khoán. Đây là những vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội đặt vấn đề chất vấn tại phiên chất vấn của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.
Tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, nếu được thực hiện công khai, khách quan, trung thực, bình đẳng, sẽ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia đúng theo quy định của pháp luật và phòng ngừa thất thoát tài sản Nhà nước. Tuy nhiên thực tế đáng báo động đã được các đại biểu nêu ra trong phiên chất vấn chiều nay, đó là hiện tượng "cò đấu giá", "quân xanh - quân đỏ", tình trạng "xã hội đen" đe dọa cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá phải xin rút hồ sơ; rồi hiện tượng thông đồng giữa tổ chức tư vấn định giá với người tham gia đấu giá để "dìm giá"; rồi hiện tượng bỏ giá rất cao một số lô đất rồi bỏ cọc nhằm gây hiệu ứng tạo mặt bằng giá ảo để mua đi, bán lại nhiều lô đất đã trúng đấu giá khác hoặc bán ra các lô đất đã gom trong khu vực nhằm thu lợi.
Đất đai là tài nguyên đặc biệt, nhưng lại được quy định bởi 4 - 5 luật thì sẽ dễ dẫn đến khó khăn khi áp dụng Luật. Thực tế hiện nay đã cho thấy rõ các bất cập và sự cần thiết phải sớm sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Đấu giá tài sản 2016 và các pháp luật có liên quan, nhất là các quy định về đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư kinh doanh bất động sản, nhà ở, khu đô thị nhằm lựa chọn được nhà đầu tư có năng lực, xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, công bằng, cạnh tranh lành mạnh, đảm bảo sự phát triển ổn định, bền vững của thị trường bất động sản.
Giải pháp trước mắt là các cơ quan quản lý cần chấn chỉnh hoạt động đấu giá đất tại các địa phương; cần xây dựng bộ máy tổ chức thầu có sự giám sát chéo; kết quả trúng thầu phải được công khai đúng quy định, có số đường dây nóng để tiếp nhận ý kiến phản ảnh, tránh việc hình thức hóa, hợp lý hóa thủ tục, quy trình. Những sai phạm nếu có phải được nhận diện, xử lý bằng quy định rất cụ thể, chế tài xử phạt bao gồm cả biện pháp hành chính, tài chính và hình sự.
Tới đây cần tổng kết, đánh giá sửa đổi, bổ sung Luật Đấu giá tài sản, trong đó chú trọng quy định cụ thể về đấu giá tài sản là quyền sử dụng đất. Cùng với đó, cần sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan liên quan. Bộ Tư pháp với trách nhiệm là cơ quan giúp Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đấu giá tài sản chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về đấu giá, có yếu tố trục lợi trong đấu giá quyền sử dụng đất. Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo rà soát các tổ chức tín dụng cho các nhà đầu tư vay tiền tham gia đấu giá đất để đảm bảo an toàn tín dụng. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo làm tốt công tác xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất bảo đảm sát giá thị trường; quản lý chặt chẽ đối với hồ sơ đấu giá; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với doanh nghiệp đấu giá tài sản để làm sao không làm thất thu ngân sách nhà nước, thất thoát tài sản công là nguồn lực đất đai, nhất là không để tình trạng lợi dụng đấu giá để thổi giá đất, đầu cơ đất đai. làm nhiễu loạn thị trường, trục lợi bất chính.
Mời quý khán giả theo dõi toàn bộ chương trình trên Truyền hình Quốc hội Việt Nam và trang chủ QuochoiTV
