Hai làng chài Cửa Vạn và Vung Viêng trên Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh là những ngôi làng chài từng thu hút đông đảo du khách, nhất là du khách nước ngoài. Trong đó, làng chài Cửa Vạn đã nhiều lần lọt top những ngôi làng đẹp và ấn tượng nhất thế giới, được bình chọn bởi nhiều chuyên trang. Tiếc thay hai ngôi làng này đang bị xuống cấp nghiêm trọng, một số hạng mục đang “chìm” dần xuống biển.
Mới đây, vào ngày 26/9, bè nổi Khu Bảo tồn lớp học làng chài Cửa Vạn trên vịnh bị chìm xuống biển do trước đó đã xuống cấp trong thời gian dài. Bè nổi này trước đây, là nơi dạy học cho trẻ em là con của ngư dân làng chài Vung Viêng, Cửa Vạn. Cùng với lớp học này, nhiều hạng mục ngôi nhà đang được bảo tồn cũng đang xuống cấp trầm trọng. Hiện ở 2 làng chài này chỉ còn một nhóm cộng đồng dân cư cư trú, sinh kế bằng nghề nuôi trồng thủy sản (cá, hàu), trông nom các ngôi nhà bảo tồn cũng như để đảm bảo các yếu tố văn hóa đặc sắc của vịnh Hạ Long.
Được biết, năm 2014, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long tiếp nhận 69 nhà bè của ngư dân làng chài giữ lại nhằm bảo tồn và phát triển sản phẩm du lịch trên vịnh Hạ Long sau khi cộng đồng ngư dân các làng chài di dời lên bờ sinh sống. Các nhà bè này được bố trí tại khu vực Cửa Vạn và Vung Viêng.
Cùng với Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn, hệ thống nhà bè bảo tồn đã tạo thành tổ hợp sản phẩm du lịch độc đáo, tái hiện sinh động không gian văn hóa làng chài xưa, mang đến trải nghiệm hấp dẫn, thú vị cho khách du lịch đến tham quan Vịnh Hạ Long... Tuy nhiên, tất cả chỉ còn lại là ký ức, bởi làng chài đang đối diện với nguy cơ chìm vào biển.
Trong kế hoạch sửa chữa, phục dựng các công trình kiến trúc liên quan đến giá trị văn hóa làng chài, ban quản lý vịnh phân loại những công trình không còn sử dụng được sẽ loại bỏ, để phục dựng mới, trên cơ sở bảo tồn nguyên gốc kiến trúc cũng như hình thái của các công trình kiến trúc cũ, song độ an toàn phải cao hơn, chống chịu được thời tiết. Tuy nhiên, hiện nay vẫn đang vướng mắc về việc xác định nguồn kinh phí để thực hiện. Có lẽ tỉnh Quảng Ninh phải tăng tốc để gỡ được nút thắt này, bởi thời gian và sự ăn mòn từ nước và gió biển tới các làng chài không dừng lại để chờ đợi.
Mời quý vị và các bạn theo dõi chương trình!
