Liên tục điều chỉnh quy hoạch, liên tục nâng vượt tầng cho các dự án, tăng cao mật độ dân số; thậm chí có những điều chỉnh quy hoạch sai quy định pháp luật, đã được Thanh tra Bộ Xây dựng chỉ ra trong kết luận 39 về công tác quy hoạch mà THQHVN đã phản ánh trong chương trình trước.
Quy hoạch đường Lê Văn Lương - Tố Hữu: Cao ốc “chèn” giao thông
Đây là Trụ sở Tổng công ty HUD kết hợp văn phòng cho thuê do Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị là chủ đầu tư được xây dựng trên tuyến đường Lê Văn Lương. Theo kết luận thanh tra của Bộ Xây dựng dự án này đã được điều chỉnh chức năng từ nhà ở cho thuê, cao 15 tầng thành văn phòng, khách sạn, thương mại tầng cao 32 tầng.
Dự án này được điều chỉnh quy hoạch 2 lần dù không thuộc các trường hợp được điều chỉnh, không tính toán giải pháp về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.
Ông ĐẶNG HÙNG VÕ - Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường: “Cách thức sử dụng, đất đai được sử dụng theo tỷ lệ nào chứ không phải tăng lên rất cao làm cho vấn đề môi trường trở lên khó khăn. Tỷ lệ, diện tích phát triển không gian ở là chỉ có tỷ lên nhất định so với việc phát triển hạ tầng, tất cả điều đó được quy định cụ định cụ thể trong Luật, mặt khác quy định pháp luật về điều chỉnh quy hoạch cũng đã được quy định rất rõ trong Luật quy hoạch đô thị năm 2009, nghị định, thông tư… ở đây Chúng ta có thể thấy dằng trên thực tế các nhà đầu tư muốn theo một cái cách thức tìm kiếm lợi ích làm sao diện tích và hạng mục hạ tầng rút đi càng nhiều càng tốt bởi vì theo công trình này anh sẽ được tụi này đất muốn lợi nhuận cao hơn thì phải giảm đầu tư.”
Tại dự án trung tâm thương mại, dịch vụ công cộng, nhà trẻ và nhà ở để bán do Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội làm chủ đầu tư đã được điều chỉnh quy hoạch từ đất công cộng thành phố thành nhà ở cho thuê, thành nhà ở, rồi thành hỗn hợp. Dự án này cũng được điều chỉnh từ 15 tầng thành 32 tầng, mật độ dân số tăng hơn 1000 người. Diện tích đất sân vườn, cây xanh được chủ đầu tư tự ý thay thế trung tâm thương mại.
Còn đối với dự án dịch vụ thương mại, công cộng nhà ở và nhà trẻ do Công ty cổ phần dịch và kinh doanh bất động sản Hà Nội làm chủ đầu tư được điều chỉnh quy hoạch tới 5 lần sai quy định pháp luật, nâng từ 18,5 tầng lên 35 tầng, tăng thêm dân số gần 3100 người.
Ông NGUYỄN THẾ ĐIỆP - Phó Chủ tịch Câu lạc bộ bất động sản Hà Nội: “Quy hoạch là quan trọng, nhưng chúng ta lại điều chỉnh đi điều chỉnh lại, có dự án tới 8 lần thì rõ ràng nó là điều vô lý. Bởi vì, Chúng ta đã quy hoạch thì phải tuân thủ và nhất quán với quy hoạch đó….Vì quy hoạch phải đi trước, có tầm nhìn, không thể cứ 5 năm điều chỉnh nó đã cũ rồi, lạc hậu. Do đó, phải có tầm nhìn dài hơi hơn để quy hoạch nó được nhất quán.”
Theo tính toán sơ bộ, tại tuyến đường Lê Văn Lương có 15 dự án, UBND TP.Hà Nội và Sở Quy hoạch Kiến trúc đã tiến hành điều chỉnh quy hoạch tới 45 lần.
Ông NGUYỄN VĂN ĐÍNH - Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản: “Trước đây là có quan điểm quy hoạch đi sau với phát triển đô thị, do đó cứ phải sửa, cứ phải thay. Do đó, câu chuyện đó cho rằng, mang tính đúng thực tế do trình độ năng lực trước đây, rồi cũng do các đồ án nghiên cứu chưa tính toán đầy đủ, dẫn tới hệ lụy cho giai đoạn sau. LVL là điển hình của việc sự tính toán đến dung lượng, sức chứa, áp lực hạ tầng chưa được quan tâm đầy đủ, dẫn tới hệ quả như ngày hôm nay.”
Kết luận Thanh tra Bộ Xây dựng cũng chỉ ra trách nhiệm của UBND TP.Hà Nội và Sở Quy hoạch Kiến trúc đã vi phạm Quyết định 130 của Thủ tướng Chỉnh phủ ngày 23/01/2015 về việc không bố trí các công trình công cộng, cây xanh, bãi đỗ xe, hạ tầng xã hội, kỹ thuật đô thị, mà ưu tiên đầu tư xây dựng công trình hỗn hợp.
“NGẦM” CÔNG KHAI QUY HOẠCH
Đối với mỗi quy hoạch, quy trình xin ý kiến, công khai quy hoạch là những quy định cụ thể để có cái nhìn tổng quát về kiến trúc hạ tầng. Tuy nhiên, kết luận 39 cũng chỉ ra nhiều vi phạm trong khâu thủ tục này.
Không công bố công khai đồ án được duyệt, công bố quy hoạch chi tiết chậm được nhắc tới nhiều lần trong kết luận. Trong đó, có thể kể đến việc công bố công khai không đúng quy định về hình thức và nội dung; không trưng bày thường xuyên, liên tục bản vẽ tại khu vực lập quy hoạch; không thông tin rộng rãi. Đặc biệt không công bố công khai quy định quản lý dẫn tới việc mập mờ trong xử lý nếu có vi phạm.
Ông TRẦN HUY ÁNH - Ủy viên thường vụ BCH Hội Kiến trúc sư Hà Nội: “Công khai thông tin là rất quan trọng, việc công khai như thế nào cũng rất quan trọng. Chúng ta biết rằng tòa nhà được che kín, đập phá đi thì chỉ qua thông tin đại chúng thì các cấp mới biết. nhìn giấy tờ thì rất đúng quy trình. Người ta bỏ đi khâu nào đó thì nó thành mù mờ. Do đó, công khai thông tin, trình bày thông tin mà cần che mắt thì cũng không khó. Hệ thống giám sát vô cùng yếu.”
Theo quy định tại điều 53 Luật Quy hoạch đô thị 2009, đồ án quy hoạch đô thị kể từ ngày phê duyệt phải được công bố trong thời hạn 30 ngày. Tuy nhiên, có những dự án công bố chậm tới 150 ngày là điều cần phải xem xét.
Bà HOÀNG THỊ THANH THÚY - Đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh: “Mặc dù có quy hoạch rồi nhưng vi phạm quy hoạch thì cũng rất lớn và việc chúng ta hiện nay phải xử lý khắc phục những vi phạm lại phải bỏ ra nguồn lực rất lớn, lớn hơn cả từ ban đầu. Do đó, những vi phạm ở Hà Nội tôi cho rằng phải xem xét trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trên địa bàn đó.”
Dư luận cũng đặt ra nhiều nghi vấn có hay không vấn đề lợi ích nhóm trong việc liên tục điều chỉnh quy hoạch, không công khai đồ án quy hoạch. Thực tế, thông tin nếu không được minh bạch sẽ dễ xảy ra tham nhũng.
Ông NGUYỄN THẾ ĐIỆP - Phó Chủ tịch Câu lạc bộ bất động sản Hà Nội: “Về lợi ích nhóm thì không thể nói là không có nhưng không thể đánh giá toàn diện tiêu cực trong đó. Đây là điều tiết hài hòa giữa lọi ích và doanh nghiệp là có thật. Vì thành phố giao dự án mà doanh nghiệp không có lãi thì không có ai làm.”
Trong thực tiễn việc công khai thông tin quy hoạch đóng vai trò nền tảng để thực hiện các bước tiếp theo. Việc thông tin mù mờ sẽ khiến quy hoạch trở nên méo mó và là thời cơ vàng để tiếp tay cho sai phạm.
