Từ con số về học sinh thi tuyển và tỷ lệ chọi vào Phổ thông Trung học công lập, cho thấy có những bất cập trong công tác hướng nghiệp, phân luồng ở các cơ sở giáo dục, cũng như tự định hướng và lựa chọn nghề nghiệp của học sinh PTTH.
Cần thay đổi quan niệm này từ học sinh, cha mẹ học sinh cho đến định hướng của nhà trường theo Thông tư 15 năm 2022 của Bộ GD-ĐT. Đó là tuyển sinh tốt nghiệp Trung học Cơ sở để học nghề, vừa học văn hóa. Tiến tới được xét tuyển để đào tạo Đại học. Ước mơ Đại học vẫn mở, lại có thêm kinh nghiệm thực tế làm việc...sẽ giúp những sinh viên này sớm có việc làm phù hợp trình độ, kiến thức đã đào tạo. Mô hình 9+ sau đây cho thấy: Sau khi học hết lớp 9, các em được xét tuyển học bạ sẽ được đào tạo cả nghề, song song với học văn hóa. Sau 3 năm, sinh viên có tấm bằng Cao đẳng, có thể bước chân vào thị trường lao động đúng theo nhu cầu của doanh nghiệp. Những sinh viên giỏi, xuất sắc sẽ tiếp tục được tuyển chọn để học và cấp bằng Đại học, vừa phục vụ cho chính doanh nghiệp vừa thuận lợi "lọt vào mắt xanh" những nhà tuyển chọn yêu cầu cao về nguồn nhân lực.
