Nhiều dự án không dành quỹ đất 20% làm nhà ở xã hội; Đề xuất bỏ quy định dành 20% quỹ đất làm nhà ở xã hội;... là những tin tức nổi bật có trong cụm tiêu điểm ngày 6/5.
NHIỀU DỰ ÁN KHÔNG DÀNH QUỸ ĐẤT 20% LÀM NHÀ Ở XÃ HỘI
Trong Luật Nhà ở năm 2014, quy định dành ra 20% quỹ đất làm nhà ở xã hội (NOXH) đối với dự án nhà ở thương mại tại các đô thị từ loại III trở lên được cho là chính sách nhân văn, tạo ra sự công bằng và tăng nguồn cung nhà ở xã hội của Nhà nước. Tuy nhiên, khi đi vào triển khai, quy định này mới thể hiện nhiều bất cập. Thời gian qua tại nhiều địa phương, khi cơ quan chức năng vào kiểm tra thì phát hiện nhiều chủ đầu tư không dành quỹ đất 20% để làm nhà ở xã hội.
Tại Khánh Hoà, trong số 41 dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị mới trên địa bàn tỉnh mà Sở Xây dựng kiểm tra, rà soát, chỉ có 39 chủ đầu tư đã cung cấp thông tin, tài liệu liên quan về việc bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội. Trong đó chỉ có 9 dự án là bố trí đủ quỹ đất NOXH, 8 dự án chưa bố trí đủ 20% quỹ đất nhà ở xã hội, các dự án còn lại không bố trí quỹ đất này. Nghĩa là, chỉ có khoảng 20% dự án thực hiện đúng theo quy định dành ra phần quỹ đất làm nhà ở xã hội.
Còn tại TP.HCM, đa số doanh nghiệp hoán đổi quỹ đất bằng việc đóng tiền thay thế. Nhưng nguồn tiền này nộp vào ngân sách và đã không được dành riêng dùng để xây nhà ở xã hội.
Chính vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng, cần phải tính toán lại giải pháp phù hợp trong việc “thu hồi” quỹ đất 20% cho NOXH. Đây là một trong số các nguyên nhân khiến chương trình phát triển NOXH, nhà ở công nhân đến nay đạt kết quả rất thấp so với mục tiêu đề ra, chỉ khoảng hơn 40% của “Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030” do Chính phủ phê duyệt.
ĐỀ XUẤT BỎ QUY ĐỊNH DÀNH 20% QUỸ ĐẤT LÀM NHÀ Ở XÃ HỘI
Vào Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV tới đây, Chính phủ sẽ trình Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi). Liên quan đến NOXH, dự thảo của Chính phủ đề xuất bỏ quy định yêu cầu bắt buộc chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại phải dành 20% quỹ đất để xây nhà ở xã hội. Thay vào đó, bổ sung quy định việc bố trí quỹ đất phát triển nhà ở xã hội là trách nhiệm của UBND tỉnh. Quy định này được các đại biểu Quốc hội và thị trường quan tâm thảo luận.
Dự thảo của Chính phủ bỏ quy định bắt buộc bố trí quỹ đất 20% cho NOXH đối với chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, nhưng cũng không yêu cầu cụ thể trách nhiệm từ phía chủ đầu tư.
Trong cuộc họp Ủy ban Thường vụ mới đây, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh cần có quy định chặt chẽ nhưng khả thi và linh hoạt hơn để gắn trách nhiệm của chủ đầu tư nhà ở thương mại với làm NOXH.
Các thành viên trên thị trường đều đồng tình với nhận định này. Thực tế, không phải dự án nhà ở thương mại nào cũng phù hợp xây dựng nhà ở xã hội trong cùng dự án, nhất là đối với dự án nhà ở cao cấp và trung cấp. Việc bố trí 20% quỹ đất bên trong dự án đô thị, nhà ở thương mại vô hình chung sẽ phá vỡ tổng thể dự án. Nên thay vì bắt buộc bố trí quỹ đất NOXH bên trong dự án nhà ở thương mại thì linh hoạt yêu cầu chủ đầu tư đóng tiền và quỹ riêng để phát triển NOXH.
Các thành viên thị trường cũng cho rằng, nếu cho phép doanh nghiệp chuyển giao quỹ nhà ở tương đương giá trị quỹ đất 20%, Nhà nước sẽ có nhiều nhà ở xã hội hơn ở vị trí khác với mức giá vừa túi tiền cho người có thu nhập thấp.
Sở Xây dựng TP.HCM đề xuất phương án tài chính là các chủ đầu tư sẽ chuyển đổi thành tiền và đóng góp vào một quỹ chung. Sau khi có quỹ chung, Nhà nước tổ chức bồi thường giải phóng mặt bằng một khu vực riêng cho nhà ở xã hội, sau đó đấu giá, đấu thầu chọn nhà đầu tư thực hiện các dự án. Điều này về lâu dài sẽ tạo sự đồng bộ quy hoạch trong phát triển các loại hình nhà ở.
Mới đây, Chính phủ đã phê duyệt đề án xây dựng 1 triệu căn NOXH đến năm 2030; đồng thời, giao NHNN thực hiện gói tín dụng ưu đãi 120 nghìn tỷ đồng cho chủ đầu tư cũng như người mua NOXH. Tuy nhiên, các vướng mắc về pháp lý cũng như quỹ đất làm NOXH kể trên cần được tháo gỡ thì mới thu hút được chủ đầu tư, tăng nguồn cung NOXH, từ đó mới thực hiện được các mục tiêu tham vọng về NOXH.
Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ được Quốc hội thảo luận trong kỳ họp tháng 5 tới đây và dự kiến thông qua vào kỳ họp tháng 10 năm nay.
Mời quý vị và các bạn theo dõi chương trình!
