Tiêu điểm: Giải pháp nào để giảm giá xăng dầu?

Chợ Nguyễn Công Trứ vốn một trong những chợ với nhiều mặt hàng có mức giá bình dân, thế nhưng, hiện tại nhiều mặt hàng ở đây giá cả đã tăng chóng mặt gần 2 tháng qua ảnh hưởng của giá xăng dầu tăng, khiến cả tiểu thương lẫn người mua đều hết sức khó khăn.

Bà LÊ BẢO PHƯƠNG, Tiểu thương chợ Nguyễn Công Trứ, thành phố Hà Nội: “Giá xăng tăng kéo theo nhiều mặt hàng từ rau, củ quả, thịt cá kể cả đồ tiêu dùng. Tôi là 1 người dân cũng là người bán hàng, những người dân ngừoi ta mua hàng kêu rất nhiều, rất bức xúc nhưng cũng k biết kêu ai, chỉ biết rằng đồng lương không đủ chi tiêu”

Bà ĐẶNG THỊ LỰU, Thị trấn Trôi, huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội: “Giá xăng lên ba mấy nghìn 1 lít khiến cái gì cũng tăng, đâm ra dân mua cũng khó mà bán cũng khó.”

Không chỉ người dân mà nhiều doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vận tải đang rất khó khăn để có thể duy trì hoạt động.

Ông NGUYỄN HỒNG THĂNG, Lái xe taxi công nghệ: “Số lượng xe ít do giá xăng cao quá, giá xăng tăng gấp đôi rồi thì giá tiền công mỗi chuyển đi sẽ giảm đi, ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của những người làm công việc như taxi, vận chuyển.”

PGS. TS NGÔ TRÍ LONG, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính: “Khi giá xăng dầu tăng thì giá cước tăng cho nên giá xăng dầu có ý nghĩa quan trọng tác động đến toàn bộ nền kinh tế, tới mặt bằng giá.  Hiện nay ngành vận tải, logictics người ta dùng 1 hình ảnh rất là khó khăn, ví như cá nằm trên cạn, xăng dầu tăng như vậy nằm trên cạn thì sẽ chết, nếu dừng hoạt động là chết ngay, không dừng hoạt động thì chết dần”

Có một thực tế, giá xăng tăng tăng cao, người dân và doanh nghiệp là đối tượng chịu tổn thương nhất. Trong khi thuế phí với mặt hàng này vẫn rất cao. Hiện giá xăng RON95 nhập khẩu về đến cảng trung bình khoảng 32.870 đồng.

Thuế nhập khẩu 10% khoảng 3.287 đồng.

Thuế tiêu thụ đặc biệt 10% khoảng 3.287 đồng.

Thuế giá trị gia tăng 10% là 3.287 đồng.

Thuế bảo vệ môi trường 2.000 đồng.

Chi phí kinh doanh định mức 1.050 đồng

Lợi nhuận định mức 300 đồng.

Như vậy, tổng thuế, phí trên 1 lít xăng hiện đã lên sát 12.211 đồng 1 lít.
Tính ra, thuế phí với 1 lít xăng RON95 đã chiếm khoảng 40,19% giá thành mặt hàng này. 

Chi phí xăng dầu chiếm khoảng 3,52% tổng chi phí của nền kinh tế, và giá xăng dầu có tác động khá rõ rệt đến tăng trưởng kinh tế. Cụ thể, nếu giá xăng dầu tăng 10% thì GDP của toàn bộ nền kinh tế sẽ giảm khoảng 0,5%. Trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng như hiện nay thì việc bình ổn giá mặt hàng xăng dầu trong nước có ý nghĩa hết sức quan trọng, vừa kiềm chế lạm phát vừa góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện để thực hiện mục tiêu phục hồi kinh tế, lấy lại đà tăng trưởng và giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp.  

Ngày 6/7, với tỷ lệ 100% tán thành, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn đã được thông qua, theo đó nhất trí với đề xuất của Chính phủ giảm thuế BVMT về mức sàn trong Biểu khung thuế suất, kể từ 11/7 đến 31/12/2022 cụ thể:

Xăng (trừ etanol) giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít;

Nhiên liệu bay giảm từ 1.500 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít;

Dầu diesel giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 500 đồng/lít;

Dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít;

Dầu hỏa giữ mức thuế 300 đồng/lít.

Anh NGUYỄN HOÀNG VIỆT, Thành phố Hà Nội:“ Đây cũng là tin vui cho dân vì xăng vừa rồi tăng nhanh quá, qua 1,2 lần chỉnh giảm e cũng thấy vui, e mong tiếp tục giảm nữa.”

Anh NGUYỄN CÔNG HOÀN, Quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội: "Giá xăng tăng cao ảnh hưởng đến các mặt hàng, xăng tăng nhưng lương có tăng đâu. Giảm được thì tốt quá, mong muốn xăng giảm sâu càng tốt.”

Ông VŨ TIẾN LỘC, Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội:“Giảm thuế môi trường trong bối cảnh hiện nay tôi nghĩ là phù hợp bởi nền kinh tế đang trong tình trạng phục hồi, tức là nền kinh tế phải được cấp cứu và trong trường hợp như vậy chúng ta áp dụng những biện pháp phải mạnh và khác thường thì rất phù hợp. Còn sau khi điều kiện trở lại bình thường thì chúng ta sẽ áp dụng trở lại các khoản thuế phí như trước.”

Rõ ràng việc giảm kịch khung thuế bảo vệ môi trường sẽ giảm giảm gánh nặng giá xăng và các hoạt động có liên quan. Tuy nhiên mức giảm này vẫn còn quá khiêm tốn so với mức giá hiện tại,  áp lực lạm phát cũng như trước diễn biến khó lường của thị trường thế giới.

Khi họp bàn thông qua Nghị quyết của UBTVQH về thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối vớí xăng, dầu và mỡ nhờn, vấn đề cân nhắc giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng lại được đặt ra. Miễn, giảm nhiều sắc thuế, phí liên quan đến giá xăng dầu cũng  chính là các giải pháp mà nhiều quốc gia trên thế giới đang áp dụng.

Mỹ tạm dừng thu thuế liên bang với xăng nhằm kiểm soát lạm phát cao nhất 40 năm cũng như giá nhiên liệu tăng phi mã. Còn tại châu Âu, nhiều nước cũng đều đã giảm mạnh thuế nhiên liệu nhằm giảm giá xăng. Còn Thái Lan, Chính phủ nước này quyết định giảm 50% thuế tiêu thụ đặc biệt với dầu diesel trong 3 tháng, về mức 3 baht (0,08 USD) một lít. Tại Philippines, thuế xăng dầu sẽ giảm theo tỉ lệ phần trăm nhất định nếu giá xăng dầu thế giới tăng lên các mốc 85-90-100 USD/thùng hoặc cao hơn. Khi giá ổn định, chính phủ có thể khôi phục mức thuế cũ. 

Việc UBTVQH quyết định thông qua Nghị quyết giảm 1.000 đồng thuế BVMT với xăng dầu mỡ nhờn - mức giảm “kịch khung” theo thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, việc giảm thuế BVMT vẫn quá nhỏ và cần xem xét các vấn đề liên quan đến thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt.

PGS, TS NGÔ TRÍ LONG, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính: "Tôi thấy vấn đề này rất đúng,vì trong cơ cấu giá bán lẻ giá xăng dầu ngoài phụ thuộc giá thế giới thì thuế là 1 trong yếu tố rất quan trọng, có thời kỳ thuế chiếm 38-42,43% nếu giảm thuế này thì giá bán lẻ xăng dầu sẽ giảm mà bán lẻ xăng dầu giảm tác động trực tiếp đến ngành vận tải, đánh bắt xa bờ và đồng thời gián tiếp góp phần kiểm soát lạm phát.”

Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: “Đề nghị Chính phủ bổ sung Nghị định liên quan đến thuế nhập khẩu ưu đãi MFN cùng với đó khẩn trương nghiên cứu các vấn đề liên quan đến thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng dầu trong trường hợp giá xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp ở mức cao tác động tiêu cực đến chỉ số lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và đời sống của người dân, hoạt động của doanh nghiệp, tăng trưởng kinh tế thì Chính phủ cần trình Quốc hội xem xét có quy định phù hợp.”

Ông HỒ ĐỨC PHỚC, Bộ trưởng Bộ Tài chính: “Chúng tôi đang nghiên cứu về thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế VAT để bám sát biến động của giá xăng dầu để điều hành giá hợp lý, giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp mới và áp lực tăng giá lên các mặt hàng cho người dân.”

Thực tế cho thấy, giá xăng đang gây áp lực lớn đến lạm phát cũng như khả năng duy trì tỷ lệ lạm phát theo nghị quyết của Quốc hội. Vấn đề đặt ra không chỉ là giá xăng mà còn là việc bảo đảm được nguồn cung, nhất là nguồn cung, nhất là nguồn cung trong nước.

Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: "Xăng dầu có tính chất rất quan trọng nên 1 là phải bảo đảm nguồn cung xăng dầu đây là yếu tốt then chốt, giá cao hay thấp cũng quan trọng nhưng không có xăng dầu thì nguy hiểm. Thứ 2 là vấn đề bình ổn giá. Từ nay đến 1/1/2023 nếu có biến động nữa thì chúng ta xử lý thế nào?”

Có thể thấy, bên cạnh nỗ lực giảm thuế nghĩa là sẽ phải giảm thu NSNN hàng chục nghìn tỷ đồng, việc đẩy mạnh sản xuất xăng dầu trong nước, điều hành giá linh hoạt theo diễn biến thị trường để bảo đảm thực hiện các chương trình phục hồi, phát triển kinh tế đang là vấn đề đặt ra hiện nay. Đa dạng hóa giải pháp mới có thể ổn định giá xăng dầu qua đó ổn định thị trường, kiềm chế lạm phát.

Theo diễn biến mới nhất, bên cạnh việc hạ kịch sàn thuế bảo vệ môi trường từ 11/7 thì nhiều khả năng giá xăng dầu trong nước sẽ có xu hướng giảm trong kỳ điều hành tới khi mà giá thế giới có xu hướng giảm mạnh vài phiên gần đây. Rõ ràng đây là tín hiệu vui cho các doanh nghiệp, người dân, đặc biệt là các ngư dân đánh bắt thủy hải sản.  Tuy nhiên, bên cạnh việc điều chỉnh các sắc thuế, phí liên quan đến giá xăng dầu Chính phủ cũng cần xem xét nghiên cứu để có những chính sách hỗ trợ đối với một số đối tượng bị tác động trực tiếp trong trường hợp giá xăng, dầu tiếp tục tăng cao hoặc neo ở mức cao./.