Không chỉ gặp khó về nguồn vốn, Luật HXT năm 2021 không quy định HTX hoạt động như doanh nghiệp, tuy nhiên từ thực tế, nhiều đơn vị phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm như là một doanh nghiệp. Điều này đang gây khó khăn cho hoạt động của nhiều HTX trong thời gian qua.
Hợp tác xã cao cấp đúc Thắng Lợi đã có tuổi đời hơn 40 năm hình thành và phát triển. Trải qua nhiều biến động, khó khăn về duy trì đơn hàng, đến nay đơn vị này còn 17 xã viên. Theo lãnh đạo HTX ước tính, dự kiến trong năm 2022 đơn vị sẽ phải đóng hơn 300 triệu tiền thuế trong khi không được hưởng bất cứ ưu đãi nào đối với HTX phi nông nghiệp. Đây là một thiệt thòi, bất cập với 1 đơn vị đang hoạt động khó khăn như HTX Thắng Lợi.
Ông TRẦN CHỮ - Chủ tịch HĐQT HTX cao cấp đúc Thắng Lợi, tỉnh Thừa Thiên Huế: “Rất nhiều việc nhưng tôi chỉ muốn nhấn mạnh về thuế. Cùng một sản phẩm làm như nhau trong ngành nghề truyền thống đúc đồng với đúc gang nhưng bên ngoài thì chịu thuế rất ít vì họ đóng thuế khoán. Như chúng tôi phải đóng thuế GTGT trên hóa đơn cho nên phải đóng thuế đúng 100%."
Trong chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể đến năm 2025 tỉnh Thừa Thiên Huế phấn đấu thành lập mới 50 HTX, nâng tổng số HTX trên địa bàn toàn tỉnh lên 350 đơn vị; xây dựng các mô hình HTX kiểu mới gắn với công nghệ cao. Tuy nhiên, những quy định bất cập như hiện nay đang khiến nhiều người không mặn mà. Đối với khối HTX nông nghiệp, đa số phục vụ thành viên là nông dân – đối tượng thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai thì việc đánh thuế thu nhập khi bán cho họ là không hợp lý.
Ông NGUYỄN LƯƠNG TRÍ - Giám đốc HTX Nông nghiệp Quảng Thọ 2, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế: “Vì tôi thấy quá nhiều bất cập, như thế này là không công bằng trong tính thuế. Như các đại lý tư nhân họ không đóng thuế thu nhập mà tính thuế khoán việc này đã gây ra mất công bằng đối với các đơn vị kinh tế tập thể. Như các HTX nông nghiệp đều phải kê khai thuế rõ ràng và minh bạch.”
Ông NGUYỄN VĂN HÙNG - Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh Thừa Thiên Huế: “Chúng tôi thiết nghĩ rằng để giúp cho HTX tổ chức thực hiện đảm bảo theo đúng quy định pháp luật về thuế thì cần có thông tư riêng của cơ quan quản lý nhà nước liên quan hướng dẫn triển khai các sắc thuế với HTX. Qua đó tạo điều kiện để HTX triển khai đầy đủ, đúng quy định của pháp luật.”
Trước việc sửa đổi Luật Hợp tác xã lần này, người dân kỳ vọng sẽ tháo gỡ những quy định bất cập lâu nay gây khó cho hoạt động HTX. Để HTX hoat động thực sự hiệu quả, xứng đáng là mô hình kinh tế tập thể tiên phong thì những rào cản cần phải được dỡ bỏ dù là nhỏ nhất.
