Sơn La là địa phương có đặc thù địa hình phức tạp, độ dốc lớn nên hàng năm chịu nhiều thiệt hại do mưa lũ, trong đó có hệ thống các hồ đập thủy lợi. Hiện nay, tỉnh Sơn La có hơn 100 hồ đập thủy lợi trong đó có khoảng 10 công trình đã xuống cấp nghiêm trọng tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn khi mùa mưa bão đã đến.
Công trình thủy lợi hồ đập Tho Lóng ở xã Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai được đưa vào khai thác sử dụng vào năm 2015 với dung tích của hồ chứa khoảng gần 100.000m3. Sau 17 năm vận hành, đến nay hồ đập đã xuống cấp nặng và đang xuất hiện nhiều vị trí rò rỉ thân đập.
Anh LỀM VĂN BÌNH, Công ty TNHH Một thành viên Quản lý khai thác công trình thủy lợi Sơn La: “Đợt lũ vừa rồi hôm 22 tháng 5 ấy, thì công trình đã xuất hiện thêm 3 vị trí dòng thấm dưới cơ đập và trên đống đá tiêu nước. Khi mực nước đạt 410,7 là bắt đầu xuất hiện”.
Ngoài tình trạng xuất hiện các dòng thấm trên thân đập thì tình trạng bồi lắng diễn ra khá phổ biến đối với hệ thống hồ chứa của tỉnh Sơn La. Hồ thủy lợi Huổi Vanh trên địa bàn huyện Yên Châu này với công suất ban đầu chứa 2,2 triệu mét khối nhưng nay do bị phù sa bồi lấp nên công suất đạt chưa đầy một nửa.
Ông NGÔ HUY QUANG, Công ty TNHH Một thành viên Quản lý khai thác công trình thủy lợi Sơn La: “Hiện tại thì hồ đang bị bồi lấp rất trầm trọng lý do tất cả các vùng ven hồ bà con trồng mía, ngô lúa. Hàng năm phù sa bồi lấp từ năm 2014 đến nay. Chỗ nào thấp nhất là 5 mét, chỗ sâu nhất là 7 mét”.
Tỉnh Sơn La có 107 hồ đập thủy lợi lớn nhỏ với dung tích 26,5 triệu mét khối. Nhiều công trình được xây dựng từ những năm 70, 80 của thế kỷ trước. Qua rà soát trong năm vừa qua, địa phương này có 12 hồ đập đã xuống cấp mức nghiêm trọng cần phải sửa chữa cấp bách.
Ông NGUYỄN XUÂN TRƯỜNG, Phó Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Quản lý khai thác công trình thủy lợi Sơn La: “Có 12 hồ bị xuống cấp nghiêm trọng. Nguyên nhân là do bị thấm, nghĩa là hồ đã mấy chục năm nay rồi chưa có nguồn để nâng cấp, cải tạo sửa chữa. Do vậy sinh ra bị thấm các mái đập và các cửa tràn. Tràn xả lũ cũng chưa được gia cố”.
Phóng viên Hoàng Hà: “Cái khó bó cái khôn! Hàng năm với khoảng kinh phí từ 30 đến 40 tỷ đồng để thực hiện việc duy tu, bảo dưỡng cho 2.700 công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh Sơn La thì quả là như muối bỏ biển. Đối với các công trình hồ đập thủy lợi đang xuống cấp nghiêm trọng sẽ tiềm ẩn nguy cơ gặp sự cố khi mùa mưa bão đã cận kề”.
