Phụ nữ là một nửa của thế giới. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia, khu vực, phụ nữ phải đối mặt với muôn vàn khó khăn và chịu nhiều tổn thương do tác động của chiến tranh, xung đột, đói nghèo. Do đó, việc thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho tất cả phụ nữ và trẻ em gái là một vấn đề trọng tâm, được đưa vào chương trình nghị sự của quốc gia.
Phó Tổng thống Mỹ KAMALA HARRIS: “Khi phụ nữ thành công, tất cả xã hội đều được hưởng lợi. Do đó, nhiệm vụ của chúng ta là giải quyết vấn đề từ gốc rễ, để phụ nữ được phát triển toàn diện.”
Bà LETICIA TALEGUARIO, Mạng lưới phụ nữ bản địa Ấn Độ: "Điều quan trọng là phải trao cơ hội, quyền tự chủ tài chính cho phụ nữ và ở một mức độ nhất định, điều này sẽ giúp họ phát triển toàn diện. Mục tiêu chính của chúng tôi là tìm kiếm các cơ chế mới để hỗ trợ khởi nghiệp, cơ hội phát triển kinh tế, đào tạo phụ nữ trong lĩnh vực chính trị, phòng chống bạo lực đối với phụ nữ.”
MALALA YOUSAFZAI - NỮ CHỦ NHÂN NOBEL HÒA BÌNH VÀ HÀNH TRÌNH CHỐNG BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu cũng là cuộc đấu tranh vì quyền được giáo dục của trẻ em gái, trong bối cảnh hàng triệu trẻ em không còn cơ hội được đến trường do các tác động của biến đổi khí hậu. Đây là chia sẻ của Malala Yousafzai – nữ chủ nhân giải Nobel Hòa bình năm 2014, đưa ra tại một cuộc tuần hành vì khí hậu diễn ra vào thứ 6 hàng tuần bên ngoài tòa nhà quốc hội Thụy Điển.
Nhà hoạt động MALALA YOUSAFZAI, Người đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2014: “Do tác động của biến đổi khí hậu, hàng triệu trẻ em gái đã mất đi cơ hội được đến trường. Các thiên tai như hạn hán và lũ lụt ảnh hưởng trực tiếp đến các trường học, việc phải rời bỏ nhà cửa là do ảnh hưởng của thiên tai, và những trẻ em gái là những người bị ảnh hưởng nhiều nhất. Các em là những người đầu tiên phải bỏ học và cũng là những người cuối cùng được quay lại trường học. Hiện chúng ta không có đủ nguồn lực để giải quyết những vấn đề này, và nhiều trẻ em gái đã mất đi cơ hội học tập, khi học phải ở nhà và quá bận rộn với các công việc để phụ giúp gia đình.”
Năm 2012, cô gái 24 tuổi này đã may mắn sống sót sau khi bị một tay súng Taliban ở Pakistan bắn vào đầu, khi cô tham gia chiến dịch thúc đẩy quyền học tập cho phụ nữ. Cô hồi phục một cách thần kỳ và trở thành người trẻ nhất đoạt giải Nobel hòa bình năm 2014 khi mới 17 tuổi.
Tham gia cuộc tuần hành cùng nhiều nhà hoạt động môi trường trẻ như Vanessa Nakate và Greta Thunberg, Yousafzai đã kể lại hành trình học tập dang dở của cô do bị tác động của biến đổi khí hậu như thế nào, khi ngôi trường mà cô theo học và nhiều trường khác tại địa phương đều bị ngập lụt do mưa lũ. Theo các nhà hoạt động, việc phụ nữ, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng khí hậu, hoàn toàn có thể là một phần của giải pháp chống biến đổi khí hậu, nếu họ được trao quyền giáo dục.
Nhà hoạt động môi trường VANESSA NAKATE: “Khi trẻ em gái và phụ nữ được giáo dục, họ có thể tham gia vào quá trình giúp giảm lượng khí thải nhà kính, giúp tăng cường khả năng phục hồi và giúp giảm bớt sự bất bình đẳng hiện có mà rất nhiều phụ nữ và trẻ em gái phải đối mặt ở các khu vực khác nhau trên thế giới. và chúng ta cần sự tham gia nhiều hơn của phụ nữ trong các quyết định về khí hậu và hãy để phụ nữ có quyền lãnh đạo trong nhiều vấn đề hơn, do đó, chúng ta cần giáo dục trẻ em gái và trao quyền cho họ."
Nhà hoạt động khí hậu GRETA THUNBERG: "Bất kỳ cô gái nào cũng có thể thay đổi thế giới nếu họ được cung cấp những công cụ phù hợp để làm điều đó và vì điều đó, chúng ta cần giáo dục các cô gái để đảm bảo rằng họ hiểu biết về thế giới, và họ được trang bị các kỹ năng để thực sự cải thiện tình hình thế giới và chúng ta cũng cần khuyến khích các cô gái dám đứng lên và cất lên tiếng nói của mình."
Thông qua quỹ Malala - một tổ chức phi lợi nhuận do chính mình sáng lập, Malala Yousafzai đã trở thành biểu tượng toàn cầu về sự kiên cường của phụ nữ khi đối mặt với sự đàn áp, và dám đấu tranh vì những quyền lợi cơ bản của phụ nữ.
Nhà hoạt động MALALA YOUSAFZAI, Người đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2014: “Tôi lo lắng về tình hình giáo dục của trẻ em gái ở Afghanistan. Trẻ em gái nghỉ học càng lâu thì khả năng quay lại trường học càng ít. Vào những năm cuối cấp, các em có thể không bao giờ có cơ hội hoàn thành chương trình học và đây có thể là một thời khắc thay đổi cuộc đời họ. Nhiều người trong số họ có thể không bao giờ có được việc làm, không thể tự đứng trên đôi chân của mình, vì vậy đây là thời điểm quyết định đối với họ và chúng tôi không muốn họ bỏ lỡ khoảnh khắc này.”
Theo Liên hợp quốc, biến đổi khí hậu đã và đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến các nhóm dân cư nghèo khó, 70% trong số này là phụ nữ. Phụ nữ và trẻ em là những người dễ bị tổn thương gấp 14 lần so với nam giới trong các thảm họa thiên nhiên. Trong đó, chị em phụ nữ nghèo, thu nhập thấp, phụ nữ yếu thế chính là đối tượng phải chịu tác động nặng nề do thiên tai gây ra. Do vậy, việc thúc đẩy trao quyền cho phụ nữ, nâng cao nhận thức về chống biến đối khí hậu, sẽ góp phần tạo ra một xã hội công bằng và bình đẳng hơn cho tất cả mọi người, để mọi trẻ em gái đều có cơ hội được giáo dục và được hưởng những quyền lợi cơ bản nhất.
PHỤ NỮ PHẦN LAN HỌC KỸ NĂNG QUÂN SỰ ĐỂ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC
Đây là hình ảnh tại một khóa học về kỹ năng quân sự ở Phần Lan. Tuy nhiên, những người tham gia không phải là nam giới mà lại là những người phụ nữ.
Chỉ vài ngày sau khi cuộc xung đột Nga-Ukraine bùng phát, nữ doanh nhân Sissi Moberg đã tìm kiếm trên internet các khóa học có thể dạy cô những kỹ năng để giúp bảo vệ Phần Lan trong trường hợp bị tấn công quân sự.
Bà SISSI MOBERG, Người tham gia khóa học kỹ năng quân sự: "Ở Phần Lan, hầu hết tất cả nam giới đều phải tham gia nghĩa vụ quân sự, tôi thì không nhưng tôi muốn trở thành một phần của lực lượng phòng thủ. Phần Lan là một đất nước đáng sống, vì vậy, nó xứng đáng để được bảo vệ.”
Trong vòng vài tuần, bà mẹ 46 tuổi và có 4 con này đã tham gia một khóa huấn luyện dành cho những người dự bị và học cách sử dụng súng cũng như di chuyển trên chiến trường.
Cuộc xung đột ở Ukraine đặt Phần Lan trong tình trạng báo động cao, khi quốc gia này có đường biên giới dài 1.300 km với Nga. Và Phần Lan đã phá vỡ hàng thập kỷ trung lập quân sự sau khi nộp đơn xin gia nhập liên minh quân sự NATO. Trong khi đó, Hiệp hội Sẵn sàng ứng phó với tình huống khẩn cấp dành cho phụ nữ của Phần Lan cho biết, nhu cầu cho các khóa học đã tăng vọt kể từ tháng 2.
Bà SUVI AKSELA, Hiệp hội Sẵn sàng ứng phó với tình huống khẩn cấp dành cho phụ nữ Phần Lan: "Ngay sau khi xung đột nổ ra, điện thoại của chúng tôi bắt đầu đổ chuông và email được gửi đến. Ban đầu, mọi người hỏi những câu hỏi cụ thể như nơi trú ẩn bom gần nhất của tôi ở đâu hay tôi nên mang theo những gì khi tới đó và tôi cần chuẩn bị như thế nào. Sau đó, họ chuyển sang yêu cầu là làm cách nào để họ có thể tham gia bảo vệ tổ quốc và chúng tôi đã cố gắng trả lời những câu hỏi đó và tất nhiên nhu cầu đào tạo đã tăng lên."
Xu hướng này phù hợp với truyền thống lâu đời của Phần Lan về việc cho phép nữ giới tình nguyện nhập ngũ trong thời chiến, cũng như không bắt buộc nam giới phải thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Theo số liệu từ quân đội, khoảng 19% trong số 13.000 quân nhân chuyên nghiệp của Phần Lan là phụ nữ, mặc dù chỉ có 1-2% lính nghĩa vụ là nữ. Tuần trước, chị Moberg đã đăng ký một khóa huấn luyện sinh tồn do Hiệp hội chức tại một căn cứ quân sự ở Hattula, cách Helsinki 100 km. Trong ba ngày, chị và hơn 300 phụ nữ khác đã học cách dựng trại, đốt lửa trong mưa, tìm đường trong rừng và sơ cứu.
Bà SISSI MOBERG, Người tham gia khóa học kỹ năng quân sự: “Gia đình tôi chắc chắn rất ngạc nhiên. Tôi là người mà ít ai nghĩ sẽ tham gia các khóa học này, vì từng được nuông chiều ngay từ bé. Nhưng chắc chắn họ sẽ tự hào về tôi, đặc biệt khi chồng và các con tôi thấy tôi đã vô cùng can đảm tham gia vào một khóa học như thế này. Dũng cảm không có nghĩa là không sợ hãi, mà là hành động bất chấp nỗi sợ.”
Hiện vẫn còn 500 phụ nữ khác đang trong danh sách chờ được đào tạo của Hiệp hội. Đơn vị này tình nguyện tổ chức các buổi đào tạo hàng năm cho phụ nữ về các kỹ năng cần thiết trong các tình huống khủng hoảng. Họ nhận được một số tài trợ công và có thể sử dụng các phương tiện và thiết bị quân sự để huấn luyện.
Bà SATU MIETTINEN, Người tham gia khóa học kỹ năng quân sự: "Tôi muốn chuẩn bị bằng cách này hay cách khác, nhằm đề phòng trường hợp một ngày nào đó có điều gì đó xảy ra với chúng tôi, và ít nhất tôi có thể làm được điều gì đó cho đất nước.”
Theo một cuộc thăm dò do Bộ Quốc phòng công bố vào tháng trước, 85% người Phần Lan hiện nhận thấy Nga có ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh của Phần Lan, tăng so với mức 34% vào năm 2007. Cuộc thăm dò tương tự cho thấy 83% người Phần Lan nghĩ rằng họ nên sử dụng vũ khí trong trường hợp có một cuộc tấn công quân sự nhằm vào đất nước của họ. Chị Moberg chia sẻ, sẽ thực hiện nhiều khóa học dự bị hơn để sẵn sàng đối phó với một cuộc khủng hoảng, có thể là một tai nạn lớn tại nhà máy hạt nhân hoặc một thảm họa thiên nhiên.
NỮ DIỄN VIÊN PAKISTAN VÀ HÀNH TRÌNH XÓA BỎ ĐỊNH KIẾN VỀ GIỚI
Tại Pakistan, một số quan điểm cổ hủ trọng nam khinh nữ hay định kiến về giới vẫn còn tồn tại. Nhằm tạo ra sự thay đổi tích cực cho vấn đề này, một nữ diễn viên nổi tiếng của Pakistan đã tham gia nhiều bộ phim truyền tải thông điệp mạnh mẽ về bình đẳng giới. Vừa qua, nỗ lực của chị đã đạt được bước tiến quan trọng khi tác phẩm điện ảnh mà chị tham gia đã nhận được sự ủng hộ nhiệt liệt tại Liên hoan phim Cannes, Pháp. Đây cũng là lần đầu tiên đại diện điện ảnh Pakistan tham dự Liên hoan phim nổi tiếng thế giới này.
“Một giấc mơ đã thành hiện thực” - đó là cảm nhận của nữ diễn viên Sarwat Gilani, sau khi bộ phim kể về nỗ lực phá bỏ định kiến giới tại đất nước của cô đã nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt từ khán giả tại Liên hoan phim.
Chị SARWAT GILANI, Nữ diễn viên Pakistan: "Cảm giác như một giấc mơ đã trở thành sự thật. Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ về một giải thưởng quốc gia hay điều gì đó tương tự, nhưng được đại diện cho Pakistan tại một sân khấu danh giá như Liên hoan phim Cannes, thì đó là điều không thể tin được.”
Nữ diễn viên Sarwat Gilani trở nên nổi tiếng tại Pakistan với các phim "Churails", "Joyland" và nhiều bộ phim giàu tính nghệ thuật khác. Tuy nhiên, phải mất một thời gian khá lâu để phim điện ảnh độc lập tạo được sự bứt phá ở Pakistan, nơi các phim mang tính quảng cáo đang áp đảo lĩnh vực phim ảnh.
Chị SARWAT GILANI, Nữ diễn viên Pakistan: "Và có vẻ như tất cả những công việc khó khăn mà mọi người làm, những khó khăn mà chúng tôi phải đối mặt với tư cách là nghệ sĩ ở Pakistan, tất cả đều được đền đáp xứng đáng.”
Trong phim "Joyland", chị vào vai Nucchi, một phụ nữ sống trong một gia đình có lối suy nghĩ trọng nam khinh nữ, mong có con trai nối dõi tông đường. Dó đó, việc Nucchi liên tiếp sinh ba cô con gái đã khiến người cha chồng bảo thủ của chị không hài lòng.
Gilani cho biết chị đã chứng kiến tâm lý gia trưởng như vậy trong chính những người thuộc gia tộc của chị ngoài đời, khi họ coi việc người phụ nữ nào sinh được hai cậu con trai thì sẽ nắm quyền uy trong gia tộc.
Chị SARWAT GILANI, Nữ diễn viên Pakistan: "Mọi thứ đang thay đổi. Những người phụ nữ ở Pakistan đang thay đổi, và họ đang thoát ra khỏi vùng an toàn của mình, thoát ra khỏi những hạn chế và muốn lên tiếng về những cuộc đấu tranh của họ. Và chỉ cần có một người phụ nữ, đại diện cho lĩnh vực đó trong xã hội, dám lên tiếng thì đó đã là một bước tiến rất lớn rồi. Đó không chỉ là một câu chuyện tình yêu nữa. Đó là về những vấn đề thực tế cuộc sống mà tất cả chúng ta đều trải qua.”
Phim "Joyland" cũng đề cập đến vấn đề bảo vệ những người chuyển giới khỏi sự kỳ thị của xã hội. Quốc hội Pakistan năm 2018 đã công nhận người chuyển giới và trao cho họ các quyền cơ bản như khả năng bỏ phiếu, hay lựa chọn giới tính của họ trên các giấy tờ chính thức. Tuy nhiên, trong thực tế, họ vẫn tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn. Phim "Joyland" cũng khai thác nỗi thất vọng của những phụ nữ muốn theo đuổi sự nghiệp nhưng do định kiến giới đã khiến họ bị buộc phải ở nhà, chỉ được làm các công việc nhà và rơi vào tình trạng trầm cảm.
Chị SARWAT GILANI, Nữ diễn viên Pakistan: “Tôi có suy nghĩ rất tích cực rằng ít nhất người dân của chúng tôi sẽ hiểu rằng đây cũng là một loại hình điện ảnh có thể thành công. Nếu nó được công nhận trên toàn thế giới, thì không có lý gì lại không được công nhận ở địa phương, quốc gia.”
Sự hưởng ứng nhiệt liệt bộ phim “Joyland” tại Liên hoan phim đã đánh dấu bước đầu thành công trong nỗ lực truyền tải thông điệp mong ước xóa bỏ định kiến về giới của nữ diễn viên Sarwat Gilani cùng đoàn làm phim Pakistan đến đông đảo công chúng hơn, từ đó có thể tạo nên những sự thay đổi tích cực trong vấn đề coi trọng bình đẳng giới.