Địa đạo Vịnh Mốc là một trong 114 địa đạo lớn, nhỏ được đào trên toàn huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị. Năm 2014, di tích địa đạo Vịnh Mốc được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt. Tuy nhiên, một số công trình, dự án đầu tư tại khu di tích này hiện chưa thật sự phát huy được hiệu quả, gây lãng phí khiến người dân và cả những người quản lý không khỏi băn khoăn trăn trở.
Đây là những hình ảnh về công trình Nhà trưng bày hiện vật bổ sung địa đạo Vịnh Mốc nằm trong khuôn viên Di tích Quốc gia đặc biệt địa đạo Vịnh Mốc thuộc xã Kim Thạch, huyện Vĩnh Linh tỉnh Quảng Trị được phóng viên THQH Việt Nam ghi lại từ những ngày vừa mới đầu tư xây dựng vào năm 2013. Với chuỗi không gian liền kề 3 tòa nhà mô phỏng như các đường hầm của địa đạo đi trong lòng đất. Toàn bộ công trình có tổng diện tích trên 1 ngàn mét vuông với tổng mức đầu tư gần 9 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngay từ những ngày mới triển khai xây dựng, dự án này đã nhiều lần trể hẹn, chậm tiến độ. Các hạng mục của công trình buộc phải phơi nắng, phơi mưa trong nhiều năm khiến chất lượng công trình có nguy cơ bị ảnh hưởng. Dư luận cũng đã nhiều lần bức xúc.
Còn đây là những hình ảnh về Nhà trưng bày hiện vật bổ sung địa đạo Vịnh Mốc được ghi nhận vào đầu tháng 6 năm 2023. Năm 2018 dự án nhà trưng bày này được hoàn thành và đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, điều đáng nói, tổng diện tích nhà trưng bày này chỉ được đưa vào sử dụng chưa đầy 1/3. Tổng diện tích còn lại gần 5 năm qua bị bỏ hoang. Không được đưa vào sử dụng, các hạng mục nhà bảo tang trưng bày từ ngoài cho đến bên trong hiện bị bị hoen úa, rêu rong phủ kính. Nhiều mảng tường bị bong tróc, sập xệ. Một số vị trí tường nứt nẻ, gây ẩm ướt, hoen úa… khiến người dân và du khách không khỏi tiếc nuối.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến nhà bảo tàng trưng bày hiện vật bổ sung xây dừng hàng tỷ đồng không sử dụng hết công năng đã phải bỏ hoang nhiều diện tích trong nhiều năm qua là do không có hiện vật để trưng bày. Không được tư duy, bảo dưỡng nhiều hạng mục của nhà trưng bày bổ sung tại di tích lịch sử Vịnh Mốc đã bị xuống cấp, hư hỏng. Thêm vào đó, nhiều người vô ý thức phóng uế bừa bãi khiến công trình đang trong tình trạng xập xệ lại thêm mất mỹ quan trong mắt người dân, du khách khi đến đây thăm quan. Người dân băn khoăn. Đơn vị quản lý thì trăn trở lấy làm tiếc.
Có thể thấy, việc đầu tư xây dựng các dự án, công trình như: Nhà trưng bày hiện vật bổ sung địa đạo Vịnh Mốc; Nhà hành lễ kết hợp trưng bày thuộc công trình bảo tồn, phục dựng và tôn tạo di tích nhà tù Lao Bảo tại tỉnh Quảng Trị để đáp ứng việc lưu giữ tài liệu, hiện vật về lịch sử, trưng bày giới thiệu đến du khách và nâng tầm giá trị lịch sử là những việc làm cần thiết. Tuy nhiên, việc đầu tư xây dựng như thế nào, quản lý và vận hành nó ra sao cho có hiệu quả thì các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị thật sự chưa có những tính toán cụ thể. Dẫn đến công trình không phát huy hiệu quả gây lẵng phí trong đầu tư. Và có lẽ, đây là những hạn chế còn tồn tại không riêng gì Quảng Trị mà nhiều tỉnh thành khác trong cả nước đang còn gặp phải. Câu chuyện tường chừng không có gì là mới này cần sớm được nghiên cứu giải quyết triệt để. Có như vậy lãng phí trong đầu tư xây dựng công, đặc biệt là trong lĩnh vực văn hóa di tích lịch sử mới được hạn chế.
