Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định 433 của Ủy ban Dân tộc đã đưa 43 xã của Lai Châu từ khu vực II và khu vực III trở thành xã khu vực I, đồng nghĩa với gần 100.000 người dân ở cả 8 huyện, thành phố không còn được cấp miễn phí thẻ Bảo hiểm Y tế (BHYT). Ngay lập tức, tỷ lệ bao phủ BHYT từ 96,8% năm 2020 giảm xuống 73,7% vào tháng 7/2021.
Phải đến khi em dâu nhập viện mổ ruột thừa, tức là sau 1 năm bị cắt giảm theo Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 433 của Ủy ban Dân tộc, anh Lý A Dá (ở thôn Bảo Thầu, xã Huổi Luông, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu) mới quyết định mua bảo hiểm y tế.
Anh LÝ A DÁ - thôn Bảo Thầu, xã Huổi Luông, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu: “Lúc nào cần đến thì mới nghĩ đến bảo hiểm, hôm nay em dâu mổ ruột thừa cần bảo hiểm nên phải mua thôi, chứ làm thế nào nữa”.
Ông TẨN A SỬ - Phó Chủ tịch UBND xã Huổi Luông, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu: “Một số bà con khi ốm đau mới ra cơ quan để mua, làm thủ tục bảo hiểm y tế để đi chữa bệnh. Nếu không ốm đau thì bà con thường mơ hồ là mình chưa ốm thì chưa cần nên ảnh hưởng đến tiến độ, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế.”
Dù Quyết định số 612 thay thế Quyết định 433 của Ủy ban Dân tộc đã chuyển tham gia BHYT của gần 10.000 người dân tộc thiểu số sang nhóm đối tượng khác nhưng Lai Châu vẫn có tới 88.444 người bị giảm thẻ BHYT. Các địa phương trong tỉnh đã tích cực đẩy mạnh các biện pháp tuyên truyền, vận động các hộ gia đình mua BHYT.
Ông TRẦN QUANG CHIẾN - Phó Chủ tịch UBND huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu: “Chúng tôi cũng đưa Nghị quyết về mua BHYT giao chỉ tiêu cho các xã thị trấn để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để làm sao mà người dân có thể tham gia BHYT, được chăm sóc sức khỏe, đảm bảo tốt. Thường xuyên kêu gọi các nhà hảo tâm hỗ trợ, giúp đỡ. Vì vậy, thời gian vừa rồi, chúng tôi vận động được khoảng hơn 4.000 người tham gia BHYT, nâng từ 53% lên 63%.”
Tháng 4/2022, tỉnh Lai Châu đã có hơn 381.000 người tham gia bảo hiểm y tế, đạt 82,4% dân số toàn tỉnh, tăng hơn 3.800 người so với tháng 2/2022 và hơn 12.600 người so với năm 2021. Tuy nhiên, trước tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tại Lai Châu và nhiều tỉnh, thành phố bị giảm đột ngột do quy định vùng mới áp dụng, các chuyên gia cho rằng, vấn đề này sẽ tác động rất lớn đến việc bảo đảm an sinh xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Ông Y THANH HÀ NIÊ KĐĂM - Chủ tịch Hội đồng Dân tộc: “Qua khảo sát Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ mà Hội đồng Dân tộc thực hiện, thấy rằng phân định theo trình độ phát triển có yếu tố những xã đạt nông thôn mới sẽ ra khỏi vùng khó khăn. Trước đây, khi đạt nông thôn mới không có điều kiện này, nay theo phân định nên gặp nhiều khó khăn. Thực tế, lên nông thôn mới, người ta không khá giả luôn mà cần có thời gian. Do vậy, đề nghị Chính phủ khi xây dựng chính sách cần có đánh giá rà soát trong quá trình thực hiện.”
Việc sụt giảm tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân cũng như việc các hộ dân chưa hoặc không tiếp cận BHYT sẽ gây khó khăn cho việc thực hiện Nghị quyết số 20 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa XII “Về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới”. Trong khi các địa phương vẫn đang tiếp tục nỗ lực tuyên truyền vận động, để người dân tiếp cận dần dần chính sách thì cũng rất cần sự quan tâm, chia sẻ nhiều hơn từ các bộ, ngành Trung ương nhằm tăng tỷ lệ bao phủ BHYT.
