Những năm gần đây xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La nổi lên là điểm du lịch săn mây lý tưởng. Huyện Bắc Yên cũng đã quy hoạch hơn 17ha đất tại Tà Xùa để phát triển du lịch. Tuy nhiên, hiện nay hầu hết các cơ sở lưu trú mà người dân đã và đang xây dựng đều chưa được cấp phép. Thêm vào đó là tình trạng xâm lấn đất lâm nghiệp, chặt phá rừng bừa bãi vẫn đang tiếp diễn.
Đến “Thiên đường mây” Tà Xùa vào thời điểm này không khó để nhận ra hàng loạt các Hommestay được xây dựng và đã đi vào hoạt động cũng như nhiều cơ sở lưu trú, quán cà phê, điểm săn mây… đang thi nhau mọc lên ồ ạt dù chưa được cấp phép xây dựng, chưa chuyển mục đích sử dụng đất.
Ông MÙA A SANG, Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La: “Hiện nay tất cả các Homestay trên này đều không đủ điều kiện. Một là an toàn phòng cháy, chữa cháy hoặc các thủ tục cấp phép. Diện tích quy hoạch chưa đảm bảo. Hai là tự làm nhà cộng đồng thôi, chưa có nhà kiên cố nên chưa có Homestay nào đủ điều kiện đảm bảo hoạt động”.
Năm 2018 Uỷ ban Nhân dân huyện Bắc Yên công bố quy hoạch chi tiết xây du lịch sinh thái Tà Xùa với diện tích 17,8 ha; quy mô dân số khoảng 800 người. “cơn sốt” đất ở Tà Xùa cũng bắt đầu. Người dân địa phương thi nhau bán đất cho người dưới xuôi lên xây dựng. Trong khoảng 30 cơ sở Homestay ở Tà Xùa thì có 18 cơ sở do người từ các địa phương khác đến đầu tư. Các cơ sở lưu trú xây dựng một cách ồ ạt, tự phát đã vi phạm Luật Đất đai, Luật Xây dựng, phá vỡ quy hoạch chung nhưng chính quyền địa phương lại rất lúng túng và bất lực.
Ông MÙA A SANG, Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La: “Cũng có xử phạt nhưng vấn đề khai thác thì không thể kiểm soát được. Có thể hôm nay xử phạt nhưng ngày mai, ngày kia họ vẫn hoạt động bình thường”.
Chưa được chuyển mục đích sử dụng đất, nhưng nhiều hộ dân vẫn tự phát mua bán đất đai, xây dựng trái phép, san ủi, xâm lấn đất lâm nghiệp, chặt phá cây rừng nhằm mục đích biến đất rừng thành đất thổ cư. Những diện tích rừng sản xuất, rừng phòng hộ ở Tà Xùa đang dần bị thu hẹp. Từ cuối năm 2021 đến nay, huyện Bắc Yên đã xử phạt 4 vụ, đang điều tra xác minh 9 vụ phá rừng trái pháp luật.
Ông HOÀNG TRỌNG LƯU, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La: “Việc quản lý rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn thì giao dịch dân sự giữa các chủ rừng với các đối tượng, các nhà muốn đầu tư kinh doanh du lịch trên địa bàn là mua bán dân sự với nhau. Cái này không thông qua chính quyền địa phương cũng như đơn vị nên là việc quản lý rất là khó trong việc mua bán dân sự với nhau”.
5 năm qua, thiên đường mây Tà Xùa là điểm đến đầy hấp dẫn của du khách, thúc đẩy du lịch địa phương phát triển. Song nếu chính quyền địa phương tiếp tục buông lỏng quản lý, làm ngơ cho các nhà đầu tư tự do xây dựng thì quy hoạch sẽ bị phá vỡ, tình trạng lôm côm nhếch nhác là khó tránh khỏi, diện tích đất lâm nghiệp sẽ bị xâm hại, cùng nhiều hệ lụy khó lường.
