Lạm phát cơ bản 6 tháng đầu năm khá thấp, chỉ ở mức 1,25%. Tuy nhiên, trước bối cảnh quốc tế chứa đựng nhiều ẩn số khó lường, để kiểm soát tốt lạm phát năm nay và tạo tiền đề cho nhiều năm tiếp theo, các chuyên gia kinh tế cho rằng, trước tiên phải giữ được chính sách tiền tệ linh hoạt và chủ động. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần tích cực vào cuộc nỗ lực kìm giá hàng hóa thiết yếu.
Trong rổ tính chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong 7 tháng vừa qua, có 3 nhóm hàng tác động đến 80% tổng lượng tăng CPI. Dẫn đầu là nhóm giao thông vận tải - chiếm đến hơn một nửa, tiếp đến là lương thực thực phẩm, ăn uống và nhà ở vật liệu xây dựng. Có thể thấy, xăng dầu tác động cả trực tiếp và gián tiếp tới nhiều nhóm hàng, do vậy theo các chuyên gia nếu không muốn để giá cả tăng cao, trong những tháng còn lại trong năm, thì cần điều tiết giá nguyên liệu đầu vào ngay từ trước khi doanh nghiệp chuẩn bị tăng giá bán.
PGS.TS PHẠM THẾ ANH, Trưởng bộ môn Kinh tế vĩ mô, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân: “Doanh nghiệp đã tăng giá rồi để họ giảm giá sẽ mất nhiều thời gian hơn. Do vậy, chúng ta cần hỗ trợ doanh nghiệp ngay từ khi đầu vào tăng để giảm áp lực tăng giá cho nền kinh tế.”
Ông NGUYỄN BÍCH LÂM, Nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê: “Lạm phát năm nay của chúng ta là lạm phát của chuỗi cung ứng, chi phí đẩy do nhập khẩu lạm phát từ bên ngoài do vậy doanh nghiệp chuẩn bị nguồn cung hay chuẩn bị nguồn cung nguyên vật liệu để sản xuất vào thời điểm giá cả tăng cao. Chính phủ cũng tiếp tục có giải pháp giá xăng dầu không theo đúng nhịp quy mô của giá xăng dầu trên thế giới, chúng ta có giải pháp để nền kinh tế của chúng ta không bị tổn thương quá lớn từ lạm phát cũng như đình trệ của kinh tế trong khu vực và thế giới.”
Bên cạnh đó, cần chủ động khâu nguyên liệu trong nước. Một dư địa khác để bình ổn giá cả đầu vào sản xuất, đó là tiếp tục giảm thuế phí với xăng dầu và kiểm soát tốt nguồn thu từ mặt hàng này.
TS. VŨ ĐÌNH ÁNH, Chuyên gia kinh tế: “Chúng ta cần chủ đông linh hoạt điều chỉnh khoản thu ngân sách từ xăng dầu. Bởi nó đang chiếm 30% giá thành mặt hàng này."
Tại phiên họp điều hành về giá tháng 7 mới đây, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cũng đề nghị Bộ Tài chính xử lý nhanh giải pháp giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế VAT nếu còn dư địa.
Phó Thủ tướng LÊ MINH KHÁI: “Vừa qua chúng ta đã tính toán giảm thuế bảo vệ môi trường, nhưng nếu còn dư địa thì có thể đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội giảm thêm thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt. Phải xử lý nhanh chính sách tài khóa này, để kiểm soát giá vì xăng dầu tác động lớn đến CPI.”
Thủ tướng Phạm Minh Chính trong phiên chính phủ thường kỳ tháng 7/2022 diễn ra hôm nay một lần nữa nhấn mạnh về việc ổn định các loại thị trường và giá cả; ổn định và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Trong bối cảnh còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro như hiện nay, thì sự vào cuộc mãnh mẽ, quyết liệt của các bộ, ngành liên quan là yếu tố mang tính quyết định.
