Góc nhìn thế giới: Công nghệ thực tế ảo - Tăng cường kết nối thế giới

Thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường là công nghệ nòng cốt làm nên cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Với nhiều ưu điểm vượt trội, công nghệ này đang được ứng dụng rộng rãi trong mọi mặt của đời sống xã hội như giáo dục, y tế, nghệ thuật, thiết kế, giải trí và du lịch, mang đến cho người dùng những trải nghiệm mới mẻ và chân thực.

CÔNG NGHỆ THỰC TẾ ẢO - ỨNG DỤNG RỘNG RÃI TRONG CUỘC SỐNG

Đào tạo nghề

Phong tỏa và giãn cách, đại dịch Covid-19 khiến mọi hoạt động của đời sống xã hội bị gián đoạn, nhưng công nghệ lại có thể giúp con người xích lại gần nhau. 

Tại Thụy Điển, trong thời kỳ dịch bệnh bùng phát cách đây hơn 2 năm, khi các biện pháp hạn chế khiến hàng triệu lao động phải làm việc tại nhà, điều này buộc các doanh nghiệp phải cân nhắc về cách đào tạo nhân viên mới sao cho phù hợp và hiệu quả.

Ông PATRIK AGREN, Trưởng phòng Phát triển Năng lực và Lãnh đạo của PostNotrd: “Nhiều nhân viên phải nghỉ ốm từ khi đại dịch diễn ra, trong khi đó, chúng tôi vẫn cần có người làm việc. Chúng tôi phải vận chuyển máu, vật tư y tế, bưu kiện chuyển phát nhanh, thư chính phủ, nhưng lúc đó chúng tôi bị thiếu nhân viên. Vậy làm thế nào để chúng tôi có thể tiếp cận mọi người nhanh hơn? Đó là lý do dự án thực tế ảo được triển khai để đạt được mục tiêu đó một cách nhanh nhất.”

Xuất phát từ thực tế này, PostNord - dịch vụ bưu chính quốc gia Thụy Điển đã tiến hành đào tạo nhân viên từ xa, thông qua việc sử dụng thiết bị đeo thực tế ảo (VR). Theo đó, nhân viên có thể thực hành các công việc như phân loại gói hàng và vận hành xe trong môi trường học tập giả lập một cách chân thực nhất.

Bà EMMA RIDDERSTAD, Giám đốc điều hành kiêm đồng sáng lập Warpin: “Bạn không nhìn thấy bất kỳ màn hình thứ hai nào ở đây cả. Nó giống như bạn đang ở đó. Bạn gần như đang đánh lừa cơ thể và các giác quan của mình rằng bạn đang trải nghiệm những gì bạn đang có nhưng thực sự không phải vậy.”

Công ty PostNord đã hợp tác với nhà sản xuất video đào tạo công nghệ thực tế ảo Warpin để sản xuất một loạt mô-đun hướng dẫn nhân viên cách kiểm tra và bảo dưỡng phương tiện, theo dõi và xử lý bưu kiện, kỹ năng lãnh đạo và thuyết trình trước đám đông.

Ông PATRIK AGREN, Trưởng phòng Phát triển Năng lực và Lãnh đạo của PostNotrd: "Chúng tôi có chương trình đào tạo kỹ năng lãnh đạo, bao gồm 4 điều cơ bản đó là: giao tiếp tốt, cách đưa ra phản hồi, cách huấn luyện, cách giao việc và cách sửa những hành vi tiêu cực? Bốn kỹ năng đó bạn cũng có thể được đào tạo trong một môi trường thực tế ảo một cách thoải mái và an toàn.”

Theo báo cáo sơ bộ, việc đào tạo nhân viên bằng công nghệ thực tế ảo hiệu quả hơn tới 80% so với phương pháp truyền thống, vì có thể giúp nhân viên hòa mình vào môi trường làm việc. Hiện PostNord đang lên kế hoạch tăng số lượng mô-đun mà họ sử dụng để đào tạo thêm các kỹ năng mới cho nhân viên của công ty. 

Bà EMMA RIDDERSTAD, Giám đốc điều hành kiêm đồng sáng lập Warpin: “Rất nhiều người nói về thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường, thường được ứng dụng trong lĩnh vực giải trí như game nhưng lợi ích thực sự mà tôi nghĩ và tin tưởng nằm ở y học, giáo dục và trải nghiệm. Đã có rất nhiều nghiên cứu được thực hiện về liệu pháp nhân thức. Chẳng hạn như, nếu bạn mắc chứng sợ nhện, tại sao phải dùng đến con nhện thật thay vì sử dụng phương pháp mô phỏng khiến con nhện trở nên bớt đáng sợ hơn. Vì vậy, có nhiều cách chúng ta có thể sử dụng công nghệ thực tế ảo để tăng cường khả năng kết nối giữa con người và thế giới xung quanh.”

Nghệ thuật, triển lãm 

Ngoài đào tạo, thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường còn được ứng dụng trong lĩnh vực nghệ thuật, mang đến trải nghiệm chân thực cho người dùng. Lần đầu tiên, triển lãm thực tế ảo về môi trường đã được tổ chức tại thành phố New York, Mỹ. 

Với tên gọi Arcadia Earth, đây là triển lãm đầu tiên sử dụng thiết bị đeo thực tế tăng cường HoloLens của hãng Microsoft, để nâng cao nhận thức về tác động của biến đổi khí hậu, theo một cách vô cùng thú vị và mới là, dưới dạng một trò chơi nhập vai trong không gian 3D ảo, tại Bảo tàng Arcadia Earth.

Ông VALENTINO VETTORI, nhà tổ chức Triển lãm Arcadia Earth: "Arcadia được tổ chức trong một không gian vật lý và chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi cần nâng cao từng trải nghiệm nhỏ nhất để giúp mọi người ngày càng nhận thức rõ hơn về biến đổi khí hậu, nhưng theo một cách thú vị. Vì vậy, chúng tôi luôn tìm kiếm công nghệ mới để tận dụng hoặc khám phá, thực tế tăng cường chắc chắn là công nghệ của tương lai và chúng tôi muốn mang đến những trải nghiệm tuyệt vời nhất bằng cách sử dụng HoloLens."

Khu triển lãm được thiết kế với các vật liệu được làm từ 44.000 túi nylon. Đây chính là số túi nylon mà thành phố New York thải ra mỗi phút, trước khi chính quyền thành phố ban hành lệnh cấm túi nylon sử dụng 1 lần vào ngày 1/3/2020.

Khi đến triển lãm, khách tham quan sẽ được đeo chiếc kính thực tế ảo HoloLens để thấy được thực trạng thế giới sẽ ra sao trước những tác động của biến đổi khí hậu theo một cách thực tế hơn.

Ông VALENTINO VETTORI, nhà tổ chức Triển lãm Arcadia Earth: "Mục đích của dự án này là truyền cảm hứng cho mọi người và tận dụng trò chơi nhập vai để truyền tải thông điệp. Theo tôi, nếu kỹ thuật này được ứng dụng trong trường học, nó sẽ mang đến rất nhiều lợi ích và mọi đứa trẻ đều muốn đi học. Mục đích cuối cùng vẫn là truyền tải thông điệp. Các công cụ chỉ là kỹ thuật. Tôi nghĩ rằng, kỹ thuật này rất thú vị và sẽ hiệu quả với tất cả mọi người."

Chuyến tham quan bằng kính thực tế ảo HoloLens tại bảo tang Arcadia Earth được phát triển bởi Công ty Metaverse Enklu và giới thiệu tới người xem các hệ sinh thái đa dạng như rừng và đại dương, gợi mở một số vấn đề toàn cầu như rác thải nhựa sử dụng một lần và đánh bắt quá mức.

Ông VALENTINO VETTORI, nhà tổ chức Triển lãm Arcadia Earth: "Chúng tôi đã làm việc về việc phát triển kính HoloLens trong nhiều tháng và chúng tôi đang thúc đẩy các kỹ thuật cần thiết để có thể tạo ra trải nghiệm có quy mô lớn nhất với sự hiện diện của kính thực tế ảo HoloLens ở Bắc Mỹ."

Giá vé cho một hành trình trải nghiệm công nghệ thực tế ảo này là 49 USD. Nguồn thu từ việc bán vé vào xem triển lãm được quyên góp cho chiến dịch trồng cây đước, loài cây có khả năng hấp thụ khí carbon tốt hơn so với các loài cây khác.

Du lịch trải nghiệm

Không chỉ giúp người dùng đắm chìm vào thế giới ảo, công nghệ thực tế ảo còn có thể mang du khách trở về với quá khứ, chiêm ngưỡng những di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh nổi tiếng từng tồn tại trong quá khứ, một cách trọn vẹn và chân thực.

Minh chứng cho là điều đó là hành trình khám phá Nhà thờ Đức bà Paris bằng công nghệ thực tế ảo. Đây là một trong những công trình kiến trúc mang tính biểu tượng của nước Pháp, nhưng đã bị phá hủy gần như hoàn toàn trong vụ hỏa hoạn kinh hoàng hồi năm 2019.

Ba năm sau vụ hỏa hoạn, một cuộc triển lãm sử dụng thực tế ảo tăng cường, cho phép du khách không chỉ xem công việc trùng tu đang diễn ra như thế nào mà còn du hành ngược thời gian để khám phá lịch sử 850 năm của nhà thờ. 

Ông BRUNO DE SA MOREIRA, CEO, nhà đồng sáng lập Histovery: “Có rất nhiều nhà thờ lớn nhưng Notre-Dame de Paris là một công trình rất độc đáo bởi vì tất cả những kiến trúc sư từng tham gia thiết kế và xây dựng công trình này từ những ngày đầu cho tới bây giờ đều là những người vô cùng tài năng và nổi tiếng.”

Được thiết kế bởi công ty khởi nghiệp Paris Histovery, triển lãm sử dụng các bản tái tạo 3D của 20 sự kiện quan trọng trong suốt chiều dài lịch sử của nhà thờ. 

Ông BRUNO DE SA MOREIRA, CEO, nhà đồng sáng lập Histovery: “Du khách sẽ du hành ngược thời gian và được nhập vai để có thể ở trong các khoảnh khắc lịch sử của nhà thờ mà chúng ta tái tạo nhờ công nghệ 3D và kỹ thuật số.”

Mỗi du khách tham dự triển lãm đều được cấp một chiếc máy tính bảng HistoPad tích hợp công nghệ cảm ứng và thực tế ảo tăng cường do Histovery phát triển. Với thiết bị này, du khách có thể xem các hình ảnh và video thực tế ảo, mô phỏng quá trình các công nhân xây dựng và thợ thủ công đặt những viên gạch đầu tiên vào những năm 1160, việc xây dựng dàn hợp xướng Gothic vào năm 1180, hình ảnh lễ đăng quang của Hoàng đế Napoléon I vào năm 1804, và quá trình thiết kế ngọn tháp mang tính biểu tượng của kiến trúc sư Viollet-le-Duc. 

Ông BRUNO DE SA MOREIRA, CEO, nhà đồng sáng lập Histovery: “Ví dụ như lúc này, tôi đang ở vào giai đoạn năm 1180. Đây là thời điểm họ đang xây dựng phần cốt lõi của nhà thờ và tôi có thể khám phá khung cảnh theo mọi hướng. Tôi cũng có thể nhấp vào các hình ảnh để xem kĩ từng chi tiết.”

Vào ngày 15 tháng 4 năm 2019, thế giới bàng hoàng chứng kiến vụ hỏa hoạn kinh hoàng xảy ra tại Nhà thờ Đức Bà Paris, phá hủy 2/3 phần mái và làm sập ngọn tháp nổi tiếng. Hiện quá trình hồi phục lại nhà thờ đang được tích cực triển khai. Do đó, khi đến với triển lãm, du khách còn có cơ hội tìm hiểu quá trình các công nhân đang tái tạo lại những phần kiến trúc phức tạp của nhà thờ, cũng như hình ảnh đội cứu hỏa Paris dũng cảm chiến đấu với ngọn lửa trong nhiều giờ liền để bảo vệ nhà thờ khi ngọn lửa tấn công. 

Được tạo ra vào năm 2013, HistoPad từng đoạt nhiều giải thưởng và được sử dụng tại 15 bảo tàng và di tích trên khắp nước Pháp. Hiện thiết bị thực tế ảo này cũng đã đang được sử dụng tại Đức, nhằm mang đến cho du khách những trải nghiệm tham quan ấn tượng và sống động nhất. 

TRẢI NGHIỆM THỰC TẾ ẢO CÙNG META

Trải nghiệm thực tế ảo ngay tại một cửa hàng bán lẻ là điều Meta Platforms, công ty chủ quản của Facebook, mang đến cho khách hàng khi đến với cửa hàng bán lẻ đầu tiên của hãng tại bang California, Mỹ.

Khi đến với cửa hàng, khách hàng sẽ có cơ hội trực tiếp trải nghiệm một số sản phẩm công nghệ mới của hãng, từ kính thông minh Ray Ban, thiết bị hỗ trợ gọi video Portal cho tới tai nghe thực tế ảo Oculus. Nhiều khách hàng tỏ ra rất ấn tượng với những trải nghiệm mới.

Anh THOMAS KOBAYASHI, nhân viên công nghệ tại San Franciso: “Cửa hàng này sẽ là cửa hàng đầu tiên giống như Apple Store. Đây là bước đi lịch sử. Và chúng tôi là những khách hàng đầu tiên. Tôi rất vui mừng và tự hào.”

Ông FRANK SAUNDERS, nhà tâm lý học: "Ấn tượng đầu tiên của tôi là thực sự tích cực. Đây là trải nghiệm đầu tiên của tôi với công nghệ thực tế ảo. Tính tương tác của nó hoàn toàn thoải mái. Tôi rất mong sử dụng chức năng có thể giúp mình đến thăm những nơi tôi chưa từng đến".

Thay vì tọa lạc ở những con phố mua sắm đông đúc, cửa hàng của Meta lại nằm trong khuôn viên đặt trụ sở phòng thí nghiệm thực tế Meta Reality Labs, ở thị trấn Burlingame. Công ty cho biết, đây sẽ là cơ sở ban đầu để các nhà phát triển sản phẩm có thể tìm hiểu trực tiếp nhu cầu thị trường.

Ông MARTIN GILLIARD, Giám đốc cửa hàng Meta Store: "Điều quan trọng đối với chúng tôi là đảm bảo các trải nghiệm của khách hàng sẽ là yếu tố cốt lõi trong cách thức phát triển sản phẩm. Vì vậy, việc đặt cửa hàng ở nơi chúng tôi đang phát triển sản phẩm là rất hợp lý, bởi điều này giúp chúng tôi nhận được phản hồi nhanh chóng từ khách hàng".

Với cửa hàng này, Meta đang thực hiện bước đi tiếp theo trong quá trình phát triển từ một mạng xã hội trở thành một công ty công nghệ định hướng phần cứng cho thời đại metaverse.

Metaverse là không gian kỹ thuật số được dựng lên như một thế giới ảo, nơi người dùng có thể tương tác với nhau và có những trải nghiệm chân thực y như thế giới thực. Thông qua các công cụ hỗ trợ thực tế ảo như VR hay AR, con người có thể sống và nhập vai trong không gian metaverse. Thay vì gặp mặt trực tiếp trong thế giới thực, metaverse cho phép mọi người nhập vai để gặp gỡ và tương tác với nhau trong không gian ảo bất chấp mọi trở ngại vật lý. 

Chị SANA AHMED, nội trợ: "Chúng tôi dự định mua Portal. Tôi thực sự thích Portal vì nó giúp tôi thực hiện các cuộc gọi Zoom với gia đình. Người thân của chúng tôi ở khắp nơi trên thế giới, vì vậy đó là một sản phẩm tuyệt vời. Nó cho phép người thân của bạn có thể thấy bạn đang làm gì mà không phải cầm hay chạm vào điện thoại. Điều này thực sự tốt với bọn trẻ vì bọn trẻ không thích ngồi một chỗ và nói chuyện, vì vậy cảm giác sẽ rất tự nhiên."

Ông MARTIN GILLIARD, Giám đốc cửa hàng Meta Store: "Tôi coi đây là một bước phát triển, hướng đến những gì mà chúng tôi đang muốn trở thành. Sau trải nghiệm dịch chuyển mạng Internet từ máy tính để bàn sang thiết bị di động, những gì mà chúng ta đang chứng kiến hiện nay là sự hình thành trải nghiệm web 3.0 và metaverse. Chúng tôi đang phát triển những sản phẩm để giúp mọi người tiếp cận các trải nghiệm đó".

Facebook đã đổi tên thành Meta vào năm 2021, đồng thời đầu tư rất nhiều vào metaverse bằng cách bổ sung các tính năng mới trên các thiết bị phần cứng đóng vai trò là điểm truy cập vào thế giới ảo. Meta kỳ vọng cửa hàng mới sẽ giúp hãng giới thiệu các sản phẩm thế hệ tiếp theo của mình tới đông đảo người tiêu dùng phổ thông. 

Chị SANA AHMED, nội trợ: "Tôi lo lắng về thế hệ tương lai. Liệu họ có hơi quá chú trọng vào thực tế ảo không? Bởi vì hiện tại bọn trẻ rất thích trò chơi điện tử, nhưng điều quan trọng là chúng phải ra ngoài, chơi và tận hưởng sự tươi mới. Vì vậy, chúng ta sẽ xem trong tương lai Meta sẽ đảm nhận trách nhiệm đó như thế nào và xử lý các vấn đề nảy sinh khác ra sao?”.

Với những tính năng ưu việt, công nghệ thực tế ảo đang trở thành một xu hướng phát triển của nền công nghệ nhân loại. Không chỉ dừng ở lĩnh vực giải trí, hiện nay công nghệ này còn được ứng dụng trong mọi mặt của đời sống xã hội, giúp nâng cao tính kết nối và tương tác giữa con người với thế giới xung quanh, giúp cuộc sống của chúng ta trở nên dễ dàng và tiện ích hơn.

Đinh Giang