Trong khi giá sầu riêng bán trên thị trường từ 110.000 - 120.000 đồng/kg bị người tiêu dùng cho là khá cao, thì giá sầu riêng tại vườn tăng nóng, có nơi lên đến 180.000-200.000 đồng/kg, cao gấp 4 - 12 lần so với sản xuất lúa. Có bao nhiêu, thương lái thu gom hết bấy nhiêu. Có lời hơn nhiều loại nông sản khác, nên nhà nhà đua nhau trồng sầu riêng.
Mặc dù tháng 11-2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có Chỉ thị 8084 về việc phát triển bền vững sầu riêng. Nhưng tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ và Tây Nguyên, cây sầu riêng vẫn đang phát triển 'nóng'. Đáng lo ngại khi nông dân mở mang cả diện tích ở các vùng có điều kiện đất đai, sinh thái không phù hợp hay chuyển đổi cả đất lúa, phá cây cà phê, cây hồ tiêu để thay bằng cây sầu riêng.
Hậu quả sẽ khó lường khi tăng diện tích một cách ồ ạt, thiếu kiểm soát, không theo định hướng, theo khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn và cơ quan quản lý chuyên ngành.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn có định hướng phát triển 65.000- 75.000 ha sầu riềng, nhưng mà đến năm 2030 kia. Còn 7 năm nữa mới đến mốc thời gian định hướng, thế nhưng diện tích hiện tại đã vượt con số "định hướng", tới 35.000ha.
Cơ bản, đến mốc 2030 định hướng của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, cũng là lúc lứa sầu riêng bắt đầu trồng hiện nay, sẽ ồ ạt cho thu hoạch. Mà 6-7 năm tới, là khoảng thời gian khá dài so với dự báo thị trường nhập khẩu sầu riêng. Ai dám chắc điều gì sẽ xảy ra?
Khi cây sầu riêng đang được nhiều vùng phía Nam và Tây Nguyên ồ ạt trồng, cũng là lúc người trồng cam sành ngấm bài học chạy đua trồng vài năm trước khi giá bán tại vườn chỉ còn 1.000 - 2.000 đồng/kg. Đâu chỉ có cam sành. Bài học phát triển ồ ạt cao su những năm 2008 - 2012, hồ tiêu giai đoạn 2010 - 2017 đến nay, nhiều hộ nông dân vẫn chưa khắc phục được. Và còn hành tím, khoai lang, dưa hấu hay ngay năm ngoái thôi, đến lượt thanh long không xuất khẩu được, đã liên tục kêu gọi "giải cứu", biến nhiều vỉa hè-khu phố thành điểm bán giải cứu.
Xin mời quý vị và các bạn theo dõi nội dung chương trình!
Thực hiện : Ngọc Dũng
