Thống kê chưa đầy đủ cho thấy hơn 200.000 lao động đang bị nợ, thậm chí bị trốn đóng BHXH. Đồng nghĩa với 200.000 gia đình đang gặp vô vàn khó khăn. Nếu không sớm có biện pháp xử lý, những người này không được hưởng chế độ, kể cả lương hưu.
Đây là cảnh báo về hệ quả của việc doanh nghiệp chậm đóng, trốn đóng bảo BHXH mà Báo cáo giám sát của Ủy ban Xã hội của Quốc hội đã đề cập, cũng như Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu nhấn mạnh tại buổi làm việc mới đây của Thủ tướng Phạm Minh Chính vớị cơ quan này.
Cũng qua thống kê của kênh Công đoàn cho thấy, tổng số tiền nợ BHXH khoảng 22.000 tỷ đồng, tương đương hơn 5% tổng số phải thu. Số nợ này biến động tùy thời điểm. Đặc biệt, có khoảng 3.500 tỷ đồng xuất phát từ hơn 30.000 doanh nghiệp đã phá sản, giải thể hoặc có chủ là người nước ngoài bỏ trốn, làm ảnh hưởng đến hơn 200.000 lao động này. Như vậy, số nợ BHXH này coi như là một khoản "nợ xấu" khó thu hồi, nhưng lại không được xử lý như của ngành thuế.
Doanh nghiệp đang hoạt động dù chậm, trốn đóng BHXH nhưng vẫn có cách giải quyết khi có chế tài buộc họ hoàn trả số tiền. Ví dụ, doanh nghiệp nợ 500 triệu đồng tiền BHXH của 100 lao động, thì có thể đóng trước cho số người lao động muốn chốt sổ BHXH để họ được đảm bảo quyền lợi, thay vì đóng đầy đủ ngay lập tức cả 500 triệu đồng kia.
Tuy nhiên, khi doanh nghiệp phá sản, giải thể và chủ doanh nghiệp bỏ trốn thì việc xử lý rất khó, vì khi thanh lý tài sản theo Luật phá sản, khoản đóng BHXH không phải khoản ưu tiên. Khi đó, quyền lợi của người lao động hầu như bị đóng băng.
Về lâu dài, khi sửa Luật BHXH2016, cần có những điều chỉnh phù hợp để vừa xử lý được vấn nạn doanh nghiệp nợ đọng, trốn đóng BHXH, đồng thời thu hút được người lao động tham gia bảo hiểm. Luật BHXH sửa đổi phải đảm bảo người lao động biết được khoản đóng bảo hiểm của bản thân là bao nhiêu, doanh nghiệp đóng bao nhiêu? Các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương cùng giám sát, thay vì coi đó nhiệm vụ của ngành BHXH với chủ sử dụng lao động. Cũng phải tính đến phương án phong tỏa tài khoản của doanh nghiệp chậm, trốn đóng BHXH. Thậm chí từ chối cho những doanh nghiệp trốn đóng BHXH tham gia đấu thầu.
Mời quý vị và các bạn theo dõi chương trình!
