Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận, cho ý kiến vào kỳ họp thứ 4, Quốc hội Khoá XV này nhận được sự quan tâm đặc biệt của cử tri, nhân dân. Đặc biệt, dự thảo đã bỏ khung giá đất, định giá theo nguyên tắc thị trường được kỳ vọng sẽ giải quyết được những tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và vi phạm pháp luật về đất đai trong thời gian tới.
Tuy nhiên, làm thế nào để xác định được giá đất đúng với giá thị trường đang là vấn đề đặt ra cần phải giải sao cho thấu tình đạt lý.
Phố Thái Hà - phố Yên Lãng 2 con phố được nhận định là sầm uất, có điều kiện cơ sở hạ tầng thuận lợi cho sinh hoạt và kinh doanh của quận Đống Đa. Theo Quyết định số 30 năm 2019 của Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội thì đất ở phố Thái Hà có giá 69.600.000đ/m2; phố Yên Lãng 44.850.000/m2. Tuy nhiên, thực tế giá đất này đang thấp hơn rất nhiều so với giá giao dịch trên thị trường.
Ông HÀ DƯƠNG LÂN, Chủ tịch Hội Người cao tuổi phường Thượng Đình, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội: “Đất cũng có thể được coi là một dạng hàng hóa thì phải bám sát với nhu cầu cung cầu thị trường đó là việc cần thiết. Khi khung giá đất trước đây mang tính chất chật hẹp thì đều phải sửa đổi để hài hòa giữa lợi ích của người dân, doanh nghiệp và Nhà nước”.
Việc quy định khung giá đất không chỉ đơn thuần tạo ra sự chênh lệch lớn giữa khung giá đất của nhà nước và giá giao dịch thực tế mà có thể dẫn đến những thiệt thòi lớn cho người dân nếu nhà nước thu hồi đất vì mức đền bù chỉ ở khung giá quy định. Bởi vậy, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) bỏ khung giá đất, chuyển sang định giá theo nguyên tắc thị trường được cử tri, nhân dân đánh giá cao và kỳ vọng sẽ gỡ được ách tắc này.
Bà NGUYỄN THỊ THU HƯỜNG, Phó Trưởng ban Thường trực Hội Người cao tuổi quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội: “Luật Đất đai 2013, sau 10 năm tốc độ phát triển thì không còn phù hợp nữa do đó Nhà nước quan tâm đến sửa đổi Luật Đất đai là rất cần thiết. Người dân rất mong chờ những đổi mới của Luật Đất đai (sửa đổi) phù hợp với người dân để người dân không băn khoăn, thứ hai nhà nước sẽ tránh được những thất thoát, thổi giá để giá đất lên để làm cho rối loạn tình hình an sinh xã hội của người dân”.
Tuy nhiên, làm thế nào xác định giá sát với thị trường để đảm bảo Nhà nước không bị thất thu tiền thuế đất, và không xảy ra hiện tượng đầu cơ đất đang là trăn trở của nhiều cử tri. Bởi giá thị trường phụ thuộc vào từng thời điểm, yếu tố cung cầu, chi tiết. Nếu xác định giá thấp hơn giá thị trường thì rất có thể dẫn đến tình trạng đầu cơ đất.
PGS.TS VŨ VĂN PHÚC, Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan Đảng Trung ương: “Giá thị trường là như thế nào? Trên thực tế giá thị trường thường xuyên biến động theo thời gian và nó biến động theo địa điểm. Ví dụ, ở vùng giáp ranh, vùng đô thị giá thị trường khác, vùng nông thôn giá thị trường khác. Vậy chúng ta xác định giá thị trường ở đây là như thế nào? Cho nên, chúng tôi đề nghị, trong Luật Đất đai phải xây dựng được khung tiêu chí về giá thị trường, trên cơ sở khung tiêu chí thế nào là giá thị trường để hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố xác định giá thị trường ở địa phương mình làm cơ sở cho mọi vấn đề trao đổi liên quan đến đất đai”.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng, để mức giá của Nhà nước phản ảnh sát giá thị trường, cần mở rộng áp dụng biện pháp đấu giá, đấu thầu quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng đất.
