Đào tạo tiến sĩ cũng cần được trợ lực

Đào tạo tiến sĩ được coi là bậc đào tạo tinh hoa, đào tạo nhân tài, xây dựng cái nôi học thuật của nước nhà. Tuy nhiên, đào tạo tiến sỹ ở nước ta hiện còn nhiều vướng mắc, trong đó đáng kể nhất là thiếu sự hỗ trợ về chi phí, học bổng của nhà nước khiến không ít người phải từ bỏ đam mê nghiên cứu khoa học.

Là giảng viên đại học, chị Phượng đã xác định nghiên cứu khoa học là con đường mình sẽ gắn bó lâu dài, và trở thành tiến sĩ là 1 mục tiêu cần chinh phục. Dù vậy, trong suốt 4 năm làm nghiên cứu sinh, không ít lần chị cảm thấy áp lực.

Vừa hoàn thành công trình nghiên cứu, vừa hoàn thành công việc đương nhiệm, vừa cân bằng đời sống riêng đòi hỏi quỹ thời gian và công sức rất lớn, nhiều nghiên cứu sinh không thể kịp hoàn thành công trình theo tiến độ mà phải gia hạn đào tạo. Gia hạn đào tạo đồng nghĩa gia tăng chi phí, và gia tăng áp lực. Vòng luẩn quẩn này khiến cho nhiều nghiên cứu sinh bỏ cuộc.

Hỗ trợ về chi phí, học bổng cho nghiên cứu sinh là vấn đề liên tục được đặt ra tại các buổi khảo sát của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội với các cơ sở giáo dục đại học. Học bổng dành cho hệ cử nhân rất nhiều nhưng học bổng dành cho đào tạo tiến sĩ hầu như thiếu vắng, trong khi chi phí học tập ở bậc học này lại cao. Đây là một trong những nguyên nhân khiến học viên, nếu không vì đòi hỏi nghề nghiệp, thì không mặn mà với việc học tiến sĩ, dẫn đến đầu vào hạn chế, khó tạo nguồn và phát triển nhân tài.

Tuy nhiên trong bối cảnh nguồn ngân sách có hạn, bên cạnh việc tìm kiếm các giải pháp tài chính, cũng cần xác định khoa học là lĩnh vực đặc thù với những giải pháp đặc thù khác.

Đào tạo tiến sĩ được xác định là giai đoạn đào tạo tinh hoa, đào tạo nhân tài, xây dựng cái nôi học thuật của nước nhà. Việc có những quy định chặt chẽ hơn về đào tạo, chú trọng chất lượng thay vì số lượng góp phần khiến lượng nghiên cứu sinh những năm gần đây khá thấp, chỉ hơn 30% chỉ tiêu của các cơ sở đăng kí. Tuy nhiên cũng cần nhìn nhận thực tế rằng thiếu các chế độ hỗ trợ có khả năng khiến cho những người có năng lực nhưng gặp khó khăn về tài chính, eo hẹp về thời gian không thể tiếp tục học tập.

Phan Hằng