Phát biểu bế mạc Hội nghị triển khai Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội là vấn đề đã và đang được thực hiện và thể hiện thông qua những thay đổi trong tư duy và cách làm.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến nay, nhất là năm 2022 đã đánh dấu sự tiếp tục đổi mới mạnh mẽ cả về tư duy và cách làm nhằm nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội.
Công tác giám sát tại Kỳ họp Quốc hội, Phiên họp của UBTVQH được tăng cường. Việc xem xét báo cáo của các cơ quan được thực hiện 1 cách thực chất, trách nhiệm, hiệu quả. Hoạt động chất vấn tiếp tục được đổi mới, hoàn thiện, trở thành một hình thức giám sát có hiệu quả của Quốc hội. Chủ đề chất vấn tập trung vào các lĩnh vực thời sự nổi cộm, được cử tri và nhân dân cả nước đặc biệt quan tâm. Kết thúc chất vấn, Quốc hội, UBTVQH ban hành kịp thời Nghị quyết, đây là đổi mới quan trọng giúp cho việc giám sát thực hiện lời hứa sau chất vấn được kịp thời, khả thi và có căn cứ; cho thấy tinh thần 5T: sát thực tế, thiết thực, tâm huyết, thẳng thắn và trách nhiệm cao.
Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, hoạt động giám sát chuyên đề được chú trọng, có nhiều đổi mới cả trong công tác thực hiện, phương pháp giám sát như: lựa chọn chủ đề giám sát, Ủy ban xem xét cho ý kiến về kế hoạch chi tiết, đề cương của Đoàn giám sát; huy động Đoàn ĐBQH, HĐND tham gia, sự phối hợp tham gia của MTTQVN cấp tỉnh, các tổ chức chính trị xã hội.
Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: "Ví dụ như quy hoạch, chúng ta đưa ra chuyên đề giám sát này khi cả nước mới có 1 quy hoạch duy nhất cấp tỉnh là Bắc Giang và 1 quy hoạch duy nhất của vùng là ĐBSCL và 1 quy hoạch QG duy nhất là quy hoạch về sử dụng đất đai. Mọi người bảo tại sao lại chọn cái này? Nếu chúng ta hậu kiểm hoàn toàn thì tác động vào cuộc sống rất chậm, nhưng ở đây, chúng ta đã nhìn nhận cùng Chính phủ thấy lĩnh vực này còn rất nhiều tồn đọng, vướng mắc, và cũng phải rà soát lại các quy định pháp luật như thế nào, thì quả thực chúng ta đã lựa chọn và QH tại Kỳ họp thứ 3 đã có Nghị quyết, thì Chính phủ cũng rất hoan nghênh, tháo gỡ vướng mắc trực tiếp trước mắt, có định hướng cho lâu dài, và nó tạo sự đồng thuận trong nhận thức từ Trung ương đến địa phương trong công tác này".
Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ những đổi mới, hiệu quả trong công tác giám sát ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Giám sát việc giải quyết khiếu nại tố cáo, kiến nghị của cử tri ngày càng được tăng cường và trở thành hoạt động thường xuyên. Điển hình là UBTVQH xem xét báo cáo công tác dân nguyện hàng tháng. Việc hướng dẫn hoạt động của HĐND đạt nhiều kết quả, đặc biệt với việc UBTVQH đã ban hành Nghị quyết về công tác này. Công tác chỉ đạo điều hòa, phối hợp hoạt động giám sát được quan tâm.
Cùng với việc chỉ ra một số hạn chế trong hoạt động giám sát, Chủ tịch Quốc hội đề nghị trong năm 2023, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội và từng đại biểu Quốc hội, các cơ quan, tổ chức hữu quan tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng, đặc biệt là yêu cầu tại văn kiện Đại hội lần thứ XIII. Xác định việc nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát là một nội dung quan trọng, khâu then chốt trong quá trình đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị tiếp tục nghiên cứu xác định rõ hơn phạm vi, đối tượng, phương pháp, hình thức giám sát của Quốc hội, UBTVQH, đồng thời nhấn mạnh, tăng cường giám sát của Quốc hội trong hoạt động phòng chống tham nhũng, tiêu cực và lãng phí.
Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: "Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn ĐBQH và ĐBQH phải chú trọng nội dung phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, xác định đây là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng và được tiến hành toàn diện, công khai, có trọng tâm, trọng điểm; tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, dư luận quan tâm về tham nhũng, tiêu cực, về suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống".
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa Quốc hội với các tổ chức đảng, MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội trong hoạt động giám sát; triển khai Kết luận số 843 của Đảng đoàn Quốc hội về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: "Xây dựng pháp luật là để kiến tạo phát triển. Công tác giám sát cũng phải vì mục tiêu kiến tạo phát triển. Quốc hội luôn tự đổi mới chính bản thân mình, Do vậy, mỗi cơ quan của Quốc hội phải thực hiện tốt tự giám sát, mỗi ĐBQH phải tự mình kiểm soát hoạt động của chính mình trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm trước cử tri để thực sự mở ra một giai đoạn mới đầy triển vọng tốt đẹp trong hoạt động Quốc hội như chỉ đạo và kỳ vọng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội Khóa XV".
