Cho ý kiến về 5 dự án giao thông được đưa ra thảo luận sáng 6/6, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thông tin đây là những dự án được bàn thảo rất kỹ, tốn nhiều thời gian trong quá trình chuẩn bị cho kỳ họp
Nếu cả khoá XIV chỉ có 1 dự án quan trọng quốc gia thì ngay kỳ họp này có đến 5 dự án, nếu tính cả cao tốc Bắc Nam được Quốc hội quyết định tại Kỳ họp thứ 2 thì ngay năm đầu của Khoá XV đã có 6 dự án quan trọng quốc gia. 5 dự án vừa được Chính phủ trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dành tới 3 phiên làm việc trước đó, để quyết định các yếu tố thành phần về vốn để có căn cứ pháp lý trình Quốc hội.
Cho ý kiến về dự án Vành đai 3 TP.Hồ Chí Minh và Vành đai 4 vùng thủ đô Hà Nội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, trong bối cảnh phục hồi kinh tế sau đại dịch, các dự án này được đề xuất áp dụng nhiều cơ chế đặc thù khác với luật hiện hành. Đơn cử như Luật Ngân sách nhà nước không cho phép lấy ngân sách cấp này chi cho cấp kia. Đường cao tốc thuộc trách nhiệm của Trung ương, còn đường song hành thuộc trách nhiệm địa phương nhưng trong điều kiện hiện nay Quốc hội chấp thuận cho sử dụng cả vốn Trung ương và vốn địa phương để thực hiện vì “tình huống đặc biệt cần giải pháp đặc biệt”. Hay theo Luật Giao thông đường bộ, cao tốc thuộc trách nhiệm của Bộ Giao thông vận tải, tỉnh lộ là của địa phương, nhưng nếu để Bộ Giao thông vận tải đảm trách 6 dựa án quan trọng quốc gia, chưa kể các dự án khác thì không thể đảm bảo tiến độ. Do vậy sẽ giao cho một số địa phương có dự án đi qua.
Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: “Riêng hai đường Vành đai 3 và Vành đai 4 hoàn toàn giao cho các địa phương tương ứng với đoạn địa qua địa bàn, còn Tp.Hồ Chí Minh làm đầu mối quản lý dự án đường Vành đai 3, Hà Nội làm đầu mối dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô. Thế nhưng khái niệm đầu mối, Luật cũng chưa có. Do đó, báo cáo thẩm tra cũng đã đề nghị Chính phủ cũng phải làm rõ khái niệm và trách nhiệm của đầu mối.”
Cũng theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, việc phân chia các Dự án thành các dự án thành phần và giao cho Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh chịu trách nhiệm là cơ quan đầu mối tổ chức thực hiện cũng là giải pháp đặc thù để đẩy nhanh tiến độ, bởi Luật Xây dựng không cho phép tách dự án, chỉ cho phép lập dự án theo nguyên tắc vận hành độc lập, kể cả tiểu dự án. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh việc áp dụng cơ chế đặc thù cần đi đôi với tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát để tránh hệ luỵ xấu.
Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: “Đã cho cơ chế đặc thù thì phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, cá thể hoá được trách nhiệm, nhất là trách nhiệm giải trình, trách nhiệm người đứng đầu. Các địa phương phải cam kết với Chính phủ về việc bố trí vốn, Chính phủ phải cam kết với Quốc hội về tổng số vốn bố trí theo phương án trình, phân kỳ theo tiến độ. Vốn nào ra vốn đó, cam kết phải có. Khi điều chỉnh tổng mức đầu tư thì Trung ương và địa phương cũng phải cam kết bỏ phần tương ứng để hoàn thành.”
Trước ý kiến của địa phương đề nghị cho sử dụng nguồn cải cách tiền lương để đầu tư các tuyến đấu nối vào đường Vành đai, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng khẳng định hiện Quốc hội không cho dùng nguồn này vào việc khác. Chính phủ cũng đang phải rà soát các nguồn đảm bảo cải cách tiền lương, điều chỉnh lương để báo cáo.
Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: “Nhiều địa phương nghĩ tiền cải cách tiền lương là chỉ chi một năm thôi, nhưng không phải vậy. Sau Covid-19, dự trữ tài chính cũng tiêu một khoản rồi. Hằng năm muốn điều chỉnh tăng lương cho cán bộ công chức mà còn điều chỉnh không nổi. Do đó, Quốc hội đã có Nghị quyết quy định tuyệt đối không dùng nguồn cải cách tiền lương cho việc khác với bất kỳ lý do gì. Phải dành nguồn này cho cải cách tiền lương.”
Trong quá trình thảo luận, nhiều đại biểu cũng đồng tình quan điểm cơ chế đặc thù cần kết hợp với việc tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm toán để tránh sau khi thực hiện mới phát hiện ra sai sót, tham nhũng, kỷ luật.
