Nhìn lại năm 2021, trong bối cảnh dịch Covid-19, ngành giao thông vận tải đã tổ chức hoạt động vận tải hàng hoá và hành khách đảm bảo thông suốt và phòng chống dịch COVID-19, Chính phủ đã phê duyệt nhiều quy hoạch ngành giao thông. Năm 2022 dù còn nhiều khó khăn, Bộ Giao thông vận tải phấn đấu đạt mục tiêu trên cả 5 lĩnh vực, mang tính đột phá theo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và Trung ương.
Tại Kỳ họp bất thường vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025. Tổng mức đầu tư của dự án khoảng 150 nghìn tỷ đồng và được triển khai theo hình thức đầu tư công, chia thành 12 dự án thành phần và có thể vận hành độc lập. Sau khi hoàn thành sẽ nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn nhà nước. Nghị quyết được ban hành gồm 4 điều, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước trong trung và dài hạn, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, có tác dụng lan tỏa, liên kết vùng, kết nối các tỉnh, thành phố, vùng kinh tế trọng điểm, bảo đảm quốc phòng, an ninh, nâng cao đời sống của Nhân dân. Việc hình thành trục cao tốc Bắc - Nam sẽ đảm bảo an ninh quốc phòng, góp phần nâng cao năng lực cạnh trạnh quốc gia, thông qua tiết giảm chi phí logictisc. Để triển khai ngay nghị quyết của Quốc hội, Bộ Giao thông vận tải vừa có tờ trình đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Nhà nước triển khai thực hiện Dự án xây dựng công trình Đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2021-2025 do Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành là Trưởng Ban Chỉ đạo. Nhiệm vụ này là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành giao thông vận tải trong năm 2022.
Nhìn lại năm 2021, trong bối cảnh dịch COVID-19, ngành giao thông vận tải đã tổ chức hoạt động vận tải hàng hoá và hành khách đảm bảo thông suốt và phòng chống dịch COVID-19, Chính phủ đã phê duyệt nhiều quy hoạch ngành giao thông như quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ngoài ra, tuyến Đường sắt Cát Linh - Hà Đông vận hành thương mại sau 10 năm trễ hẹn,… Là những sự kiện giao thông vận tải nổi bật nhất trong năm 2021.
Phóng viên: Cảm ơn Bộ trưởng đã nhận lời tham gia phỏng vấn của Truyền hình Quốc hội Việt Nam. Năm 2021 là năm đầu của kế hoạch kinh tế 5 năm 2021 - 2025, Bộ trưởng có thể chia sẻ những thành tựu đạt được và những khó khăn của Bộ Giao thông Vận tải trong năm qua?
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể: Thành tựu lớn nhất là đảm bảo giao thông thông suốt, đặc biệt trong bối cảnh COVID-19 ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến các tỉnh phía Nam là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước. Do đó, chúng tôi đã thực hiện rất nhiều giải pháp hết sức quyết liệt. Điều đáng mừng là đến cuối năm 2021, sản lượng hàng hoá thông qua các cảng tăng lên 40%, từ đó, xuất nhập khẩu là một trong những mũi nhọn trong phát triển kinh tế xã hội
Thành tựu thứ 2 phải kể đến đó là 5 quy hoạch ngành trong số 37 quy hoạch ngành được ngành giao thông vận tải lập. Đến thời điểm này, Chính phủ đã phê duyệt 4 quy hoạch ngành. Trong điều kiện 63 tỉnh thành vẫn chưa thông qua được phê duyệt ngành thì việc lập quy hoạch ngành từ sớm của Bộ Giao thông vận tải là thành tựu lớn thứ 2.
Thứ 3 là lần đầu tiên chúng ta thực hiện luật đầu tư công thì chúng tôi đã giải ngân được hơn 40 nghìn tỷ. Trước đó, năm 2020, ngành giao thông vận tải đã giải ngân được 31 nghìn tỷ. Bước sang năm 2021, mặc dù bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch COVID-19, nhưng với sự quyết tâm cao độ, sự điều hành quyết liệt thì chúng tôi đã giải ngân với tỷ lệ cao, hơn 90%.
Ngoài ra, còn có những sự kiện đáng ghi nhận đó là đường sắt Cát Linh Hà Đông đi vào hoạt động sau nhiều năm phấn đấu, mặt cầu Thăng Long được sửa xong, dù đây là công trình nhỏ nhưng có rất nhiều ý nghĩa đối với người dân Thủ đô, là biểu tượng của Hà Nội. Chúng tôi cũng đã sửa xong đường bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất đảm bảo tiến độ và chất lượng.
Bên cạnh đó, cao tốc Bắc Nam giai đoạn là công trình trọng điểm Quốc gia, mặc dù là phải báo cáo Quốc hội nhiều lần, nhưng chúng tôi đã nghiêm túc và nhanh chóng triển khai theo đúng tinh thần của Quốc hội. Nhiều dự án phải chuẩn bị cho giai đoạn 2021-2025 thì vừa qua Bộ Giao thông vận tải cũng đã triển khai hết sức quyết liệt, đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Nhất, toàn bộ các dự án đã được phê duyệt. Hiện nay chúng tôi đang khẩn trương thực hiện công việc này. Một tình hình đáng kể là tình hình tai nạn giao thông cũng đã giảm sâu từ 10-15%.
Phóng viên: Kỳ họp bất thường của Quốc hội vừa thông qua Dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2, Bộ trưởng có thể chia sẻ cụ thể hơn về kế hoạch thực hiện 12 dự án cao tốc Bắc Nam ?
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể: Rút kinh nghiệm giai đoạn 1, lúc đầu Quốc hội thống nhất là 3 dự án đầu tư công, 8 dự án PPP, tuy nhiên trong quá trình thực hiện Quốc hội đã 2 lần ban hành Nghị quyết để chuyển đổi các dự án. Đến thời điểm này đã chuyển đổi 8 dự án đầu tư công và 3 dự án PPP. Hiện 8 dự án đầu tư công đang đảm bảo tiến độ, 3 dự án hiện đang rất khó khăn trong việc thu xếp nguồn vốn tín dụng. Rút kinh nghiệm giai đoạn này, trong quá trình lập dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2021-2025 chúng tôi đã tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ ngành. Ngay từ đầu, Thủ tướng dự định sẽ đầu tư toàn bộ PPP toàn bộ 12 dự án. Sau đó xem xét nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố về nguồn vốn và Nghị quyết Đại hội Đảng toàn Quốc là đến năm 2025 phải hoàn thành toàn bộ tuyến đường cao tốc Bắc Nam phía Đông. Quốc hội cũng đã biểu quyết chúng ta thực hiện 12 dự án đầu tư công, sau đó nhượng quyền thu phí, đấu giá, bán quyền thu phí để thu hồi vốn cho nhà nước.
Chúng tôi nghĩ rằng, đây là giải pháp quan trọng và Bộ Giao thông vận tải sẽ thực hiện cố gắng hoàn thành trong năm 2025. Hiện đã có 2 dự án Cao Bồ - Mai Sơn và Cam Lộ- La Sơn đã được thực hiện và cơ bản hoàn thành, chúng tôi sẽ rút kinh nghiệm từ 2 dự án này cộng thêm một số cơ chế đặc thù của Quốc hội, nhất là chỉ định thầu tư vấn, thiết kế sẽ giúp rút ngắn thời gian khoảng từ 6 - 8 tháng trong công tác chuẩn bị đầu tư. Với những giải pháp như vậy, chúng tôi hy vọng sẽ đảm bảo điều hành, hoàn thành 12 dự án này theo đúng tinh thần của Nghị quyết của Quốc hội. Đặc biệt, chúng tôi sẽ quan tâm đến mỏ đất, mỏ cát, bởi thời gian vừa qua, vấn đề này gặp rất nhiều khó khăn, một dự án trọng điểm quốc gia cần hơn 100 triệu khối đất. Vì vậy, đây là bài học kinh nghiệm cho việc triển khai cao tốc Bắc Nam giai đoạn sắp tới
Thuận lợi hiện nay đó là Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đặc biệt quan tâm đến dự án trọng điểm Quốc gia này. Cùng với sự đồng lòng của các địa phương, Bộ Ngành, chúng tôi quyết tâm đưa dự án về đúng tiến độ.
Phóng viên: Trong năm 2022, dự báo tình hình dịch COVID-19 sẽ còn diễn biến phức tạp, Bộ Giao thông vận tải sẽ có kế hoạch gì cho việc khôi phục kinh tế sau đại dịch?
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể: Căn cứ vào kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm 2022, chúng tôi xác định việc thực hiện nhiệm vụ của năm 2022 sẽ hết sức khó khăn. Bởi trong thời gian ngắn, chúng tôi phải đạt mục tiêu trên cả 5 lĩnh vực, mang tính đột phá đã được ghi vào Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ và Trung ương. Do đó, để đạt được mục tiêu này, chúng tôi mong Trung Ương, Quốc hội, Chính phủ và đặc biệt là các Bộ, ngành và địa phương tiếp tục đồng hành cùng ngành giao thông vận tải. Nếu vướng cơ chế chính sách rất mong Trung ương, Quốc hội đồng cảm trong việc ban hành cơ chế chính sách để chúng ta thực hiện nhanh hơn.
Liên quan đến bố trí vốn, phân khai vốn, chúng tôi rất cần sự vào cuộc của các Bộ, trong đó có Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên môi trường. Ngoài ra cần sự vào cuộc của các địa phương. Đồng thời với cán bộ ngành giao thông vận tải tôi kêu gọi phát huy tinh thần đi trước mở đường, khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ.
Phóng viên: Trân trọng cám ơn Bộ trưởng đã trả lời phỏng vấn của Truyền hình Quốc hội Việt Nam! Nhân dịp đầu xuân năm mới, kính chúc Bộ trưởng nhiều sức khỏe, hạnh phúc và thành công. Xin chúc cho Quân đội sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong năm nay !
